چکیده:
آیینکنفوسیوسی راهی برای زندگی است که در قرن5-6 قبل از میلاد، کونگ فو زه، حکیم چینی، با نظم و نسق بخشیدن به آموزهها و تعالیم کهن، آن را شکل بخشید. این آیین از 2500 سال پیش تاکنون به اشکال مختلف در چین و کشورهای همسایة آن به حیات خود ادامه داده است. برای آشنایی با آیین مذکور میتوان رویکردها و روشهای گوناگونی را اتخاذ کرد؛ اما در ابتدای هر بررسی، داشتن تصویری کلی از این آیین و به عبارتی دیگر اتخاذ نگاهی از فراز میتواند به کاوش در وجوه مختلف آن کمک نماید و به اجزای بحث پیوستگی بخشد. بر همین اساس، مقالة حاضر سعی دارد به مهمترین مباحثی که در این حیطه مطرح است نظری اجمالی افکند. این کار با شرح نام و نشان این آیین، تاریخ تکون و تطور، موقعیت جغرافیایی، سیاسی، جمعیتی و اجتماعی آن شروع میشود؛ سپس به بارزترین جلوهها و ویژگیهای ظاهری این آیین و همچنین مناسک و اشکال دینورزی و مکانها و زمانهای مقدس آن توجه میشود؛ در ادامه به معرفی متون مقدس آیین مذکور و فرق و مکاتب آن پرداخته و در انتها اجمالا دربارة وضعیت کنونی و چشمانداز آیندة این آیین بحث میشود.
خلاصه ماشینی:
"البته نباید از گفتن این نکته فروگذار کرد که مطالب بیانشده راجع به تحولات تند و شدید آیین کنفوسیوسی در قرن بیستم، بیشتر مربوط به وضعیت این آیین در چین است و رگههایی از آن که به کره، ژاپن و ویتنام و حتی تایوان و هنگکنگ منتقل شده بود غالبا در جادة سنن قبلی خود حرکت کرده و چنین تحولات سریع و بنیادینی را از سر نگذراندهاند (Berthrong, 2000: 21-22).
جشنها و اعیاد مردم چین بسیار است اما دو مراسم سالانه که اختصاص به پیروان این آیین دارد و هماکنون نیز انجام میشود، یکی روز احترام به نیاکان است، که هرساله در پنجم آوریل (اواسط فروردین ماه) برگزار میشود و دیگری روز معلم است که در 28 سپتامبر (اوایل مهرماه) برگزار میگردد.
اینکه آیا این تلاشها در آینده راه به جایی خواهند برد و آیا این سنت احیا خواهد شد یا خیر و اگر احیا شود چه شکلی از آن احیا خواهد شد، محل بحث است؛ اما به اجمال میتوان گفت که پدیدة آیین کنفوسیوسی امروزه به اشکال زیر پدیدار است: به شکل بناهای تاریخی و کتب کلاسیک این آیین؛ به شکل نمادهای ملی و باستانی که برای جلب توریست از آنها استفاده میشود؛ به شکل آداب و رسومی ملی و قومی که در قالب جشنهای آیینی در کره و تایوان و هنگکنگ اجرا میشود؛ به شکل باورها و رفتارهای عامیانهای که در ناخودآگاه مردمان شرق چین همچون DNA فرهنگی وجود دارد؛ و به شکل ایدههای بهروز شده و لباسنویافته، که ادعا میشود ارمغان سنت کنفوسیوسی برای جامعة مدرن هستند (Berthrong, 2000: 22)."