چکیده:
فرضیه عمل و عکس العمل که بیانگر رابطه ثابت میان اعمال و پی آمد آنها در زندگی است، برای تبدیل شدن به قانونی قرآنی، از
یک طرف مستلزم استقصای کلیه اعمال شایسته و ناشایست و پی آمدهای فردی و اجتماعی است و از طرف دیگر محتاج توضیح
روابط ثابت میان آنهاست؛ ضمن اینکه کاربرد آن، آیات قرآن را به دو دسته «مستقیم» یعنی آیاتی که به صورت صریح و روشن بر آن
دلالت دارند و «غیر مستقیم» یعنی آیاتی که به صورت موضوعی آن را تأیید میکنند، سازمان میبخشد. در این مقاله بازتاب برخی از
اعمال ناشایست در دسته اول آیات و نیز بازتاب این اعمال در دسته دوم آیات بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
چکیده: فرضیه عمل و عکس العمل که بیانگر رابطه ثابت میان اعمال و پی آمد آنها در زندگی است، برای تبدیل شدن به قانونی قرآنی، از یک طرف مستلزم استقصای کلیه اعمال شایسته و ناشایست و پی آمدهای فردی و اجتماعی است و از طرف دیگر محتاج توضیح روابط ثابت میان آنهاست؛ ضمن اینکه کاربرد آن، آیات قرآن را به دو دسته «مستقیم» یعنی آیاتی که به صورت صریح و روشن بر آن دلالت دارند و «غیر مستقیم» یعنی آیاتی که به صورت موضوعی آن را تأیید میکنند، سازمان میبخشد.
ب ـ ادعای پرداخت صدقه و انفاق در صورت برخورداری از فضل الهی چه بسیار مدعیانی که میگفتند: «اگر خداوند ما را از فضلش بهرهمند کند، ما نیز صدقه داده، چون صالحان عمل میکنیم» (توبه/ 75-76)؛ اما صد افسوس که نهایت کار آنها به بخل و پیمان شکنی منجر شد؛ چنان که سرانجام مدعیان انفاق در راه خدا نیز به همین نتیجه منتهی شدند (محمد/38؛ برای اطلاع بیشتر نک: استرآبادی، 571؛ ابن ابی الحدید، 11/60).
چنان که در جریان نجات یونس خداوند ابتدا مصداق را عرضه کرده، میفرماید: «ما یونس را از ناراحتی نجات دادیم»(انبیاء/ 88) سپس قانون کلی را بیان کرده، میفرماید: «و این چنین تمامی مؤمنان را نجات میبخشیم» (برای اطلاع بیشتر نک: عاملی، 6/231؛ مکارم، 14/112؛ طیب، 9/307؛ قمی مشهدی، 9/103؛ گنابادی، 3/78؛ شیرازی، 17/114؛ فضل اللّه، 16/85؛ کلینی، 8/337؛ طوسی، 6/129؛ حرعاملی، 15/36؛ راوندی، 1/44).
زیرا قرآن پس از ذکر جریان یونس(ع) به عنوان مصداق به قانون کلی نیز اشاره کرده، میفرماید: «و ما تمامی مؤمنان را این گونه نجات میبخشیم»(انبیاء/ 87، برای اطلاع بیشتر نک: طباطبایی، 10/3، 17/170، 19/387، 20/48؛ با برداشتی دیگر.