چکیده:
اکثر دینهای بزرگ دارای نظریاتی درباره آخرالزمان هستند و در دو دین هندویی و
بودایی نیز چنین آرایی وجود دارد. در هر دو دین، حرکت جهان در زمان در خط مستقیم
نیست، بلکه دایرهای است و جریانی است که کلیات آن تکرار میشود. در پایان هر دور
وجود جهان باید به پایان برسد و پیش از آن برای ورود به دور جدید آماده شود. این پایان
با حوادثی همراه است که در متون هندویی و بودایی پیشبینی شدهاند و برای گذار از این
مرحله دشوار، وجودی الهی یا انسانی برتر نیز در نظر گرفته شده است که عامل این تغییر
عظیم خواهد بود. نابودی شرارتها و بازسازی حیاتی فرخنده حاصل این تغییرات خواهد
بود.
خلاصه ماشینی:
از دینهای بزرگ که در باب این دو جهت وجود تأمل کردهاند، برخی حرکتی خطی را برای روند تغییرات جهانی پیشنهاد کردهاند، گویی که عالم در نقطهای آغاز شده (و این آغاز با خلقت از سوی خداوند بوده ا ست) و در نقطهای هم پایان خواهد یافت (و آن هم بنا بر مشیت ازلی خداوند خالق است).
درباره فرجام کار جهان ـ اینکه چگونه به واپسین مرحله خود خواهد رسید، چه کسی یا چه وجود الهی مسؤول پایان بخشیدن به زمان جاری خواهد بود، او چه خواهد کرد و نتیجه همه این فعل و انفعالات چه خواهد بود ـ در دینهایی که به حرکت خطی کائنات قائلند - کمابیش سخنهایی گفته شده و آشنایی اجمالی (با نظر سه دین مزدایی، یهودی و مسیحی) و یا تفصیلی (با نظر اسلام) وجود دارد، اما به دیدگاه دینهای هندویی و بودایی تاکنون در ایران عنایت جدی نشده است.
(6 در جای دیگرزیر و زبر شدن جهانی با چنین جزئیاتی بیان شده است:«پس از یک قحطی که سالها دوام خواهد آورد، هفت خورشید سوزان بر گنبد آسمان ظاهر خواهند شد؛ آنها همه آبها را خواهند نوشید، آنگاه بادی آتشبار بر زمین خواهد وزید و همه چیز را فرو خواهد برد، بادی که به جهان اموات نفوذ خواهد کرد و در لحظهای هر چه در آنجا باشد نابود خواهد نمود.
آنها بدون هیچ زحمتی برنج برای خود فراهم میآورند و در این جهان است که میتریه دهرمه حقیقی را اعلام خواهد کرد (پرتین، 11/86).
, "Ages of the world (Indian)", Encyclopedia of Religion and Ethics, Aforementioned, Vol. 1.
R. , "Maitreya", The Encyclopedia of Religion, Aforementioned, Vol. 9.
l. , "Celestial Buddhas and Boddhisattvas", The Encyclopedia of Religion, Aforementioned, Vol. 3.