خلاصه ماشینی:
"ایبسن نیز،بگواهی زندگیش به این طبقه تعلق دارد و ازاینرو بعید نیست که بازگوی خواستها و اندیشههای آن باشد و این البته مانع از یاغیگری او بر ضد جامعه و طبقه خود نتواند بود.
هنرمند نروژی قرن نوزدهم نیز تحت تاثیر زندگی شخصی،که نیم بیشتر آن در جادههای فقر و تلاش برای ثروت و شهرت طی شد،جابهجا این ویژگیهای خرده- بورژوازی را منعکس میسازد و بویژه در«دشمن مردم»اثری که اکنون مورد داوری است.
این یک منطق خرده بورژوائی است که حتی در هیئت حاکمه هم رسوخ کرده و یا هیئت حاکمه وادار به استفاده از آن میشود:که نفع آنی را به سلامت اهالی و مسافران ترجیح میدهد.
بهرصورت همان دموکراسی دروغین و عوام فریبی هیئت حاکمه دست اندر کار شده و مانع میشوند که مردم،مثلا همان خرده بورژواها،از نفع و صلاح خویش حمایت کنند و جانب دکتر استوکمان را بگیرند.
خود دکتر استوکمان به کشفی دیگر نایل میشود:مرتجع بود هیئت حاکمه،گمراه بقیه در صفحه مقابل) ح-جم یادداشهای شهر شلوغ از:فریدون تنکابنی،تهران،8431، 142 ص رقعی،58 ریال.
تنکابنی در سال 4431 دومین مجموعهء داستان خود را زیر عنوان:«پیادهء شطرنج» منتشر کرد،با این کتاب معلوم شد که مردی لایق در شمار داستاننویسان انتقادی جای گرفته،و میتوان برای او آیندهء بهتری آرزو کرد.
اما راه حلی از این دست نه برای ایبسن مقبول است و نه برای کارگردان(سعید سلطانپور) باید منتظر ماجراهای دیگر بود: پرده پنجم به داغ شدن اعتقاد دکتر استوکمان کمک میکند:از کار بیکار میشود،با دوروئی بیشتر روزنامهنگاران و تومسن و«بیشرفی» نیلس ورسه،پدرزن خود روبرو میشود."