چکیده:
«شرط عدم ازدواج مجدد» در عقد زناشویی را اکثر علمای اسلام، شرطی باطل و غیر معتبر
دانستهاند. از اهل سنت بعضی با این استدلال که عقد آن را اقتضا ندارد، و جمعی با
این تصور که اصل، در معاملات و عقود و شروط بر فساد است تا دلیلی بر صحت اقامه
شود، به فساد و بطلان این چنین شرطی رأی دادهاند. بیشتر فقهای امامیه نیز شرط
مذکور را باطل و شرطی مخالف با کتاب (قرآن مجید) به حساب آوردهاند.
در این مقاله، مدارکی که برای اثبات بطلان شرط مورد بحث اقامه گردیده نقد و بررسی
شده است. پس از تحقیق چون هیچ یک از آن ادله، بر بطلان شرط مزبور دلالتی روشن و
قابل قبول ندارند، به حکم حدیث معروف «المسلمون عند شروطهم» و به دلایلی دیگر، به
این نتیجه میرسیم که اگر زوج ضمن عقدی لازم چنین شرطی را تعهد کند، موظف است به
تعهد خود عمل نماید.
خلاصه ماشینی:
"به هر حال از مذاهب اربعة اهل سنت تنها حنابله این قبیل شروط را صحیح و معتبر و واجب الوفا میدانند که در این جا به قول ابن قدامه اشاره میشود: «ان الشروط فی النکاح ثلاثة: احدها ما یلزم الوفاء به و هو ما یعود الیها نفعه و فائدته مثل ان یشرط لها ان لها ان لا یخرجها من دارها او بلدها او لا یسافر بها و لا یتزوج علیها و لا یتسری علیها فهذا یلزمه الوفاء لها به و ان لم یفعل فلها فسخ النکاح ـ ثم قال: یروی هذا عن عمر بن الخطاب و سعد بن ابی وقاص و معاویة و عمرو بن عاص و به قال شریح و عمر بن عبدالعزیز و جابر بن زید و طاووس و الاوزاعی و اسحاق» (ابن قدامه، 7/13) ترجمه: شروطی که ضمن عقد نکاح به آن تعهد میشود سه نوع است: یکی از آن سه نوع شروطی است که وفای به آن واجب و لازم است و آن در صورتی است که با آن شرط، نفع و فایدهای به زوجه بر میگردد، مانند شرط عدم اخراج زوجه از شهر و دیارش و یا شرط نبردن او به مسافرت و یا شرط عدم ازدواج زوج با زنی دیگر و یا کنیزی برای معاشقه به عنوان سوگلی نداشته باشد."