چکیده:
در حال حاضر بسیاری از شرکت های ایرانی به علت وضعیت اقتصادی کشور با مشکل تامین مالی رو به رو هستند. از جمله مهمترین روش های تامین مالی در کشورهای اسلامی استفاده از ابزارهای جدید مالی (صکوک) است. جهت انتشار این نوع از اوارق بهادار باید بعدهای حسابداری و مالیاتی نیز مورد بررسی قرار گیرد.
مقاله حاضر با هدف بررسی بعدهای حسابداری و مالیاتی اوراق اجاره با تاکید بر استانداردهای حسابداری و قانون مالیات های مستقیم ایران نگاشته شده است. از این رو ضمن بررسی مختصر اوراق اجاره، ارکان و انواع آن، در دو بخش به بررسی ملاحظه های حسابداری و مالیاتی این اوراق از دید سرمایه گذاران، واسط، بانی و امین پرداخته شده است. در پایان نیز مالیات سه نوع اوارق اجاره در قالب جدول هایی ارایه شده و سرانجام نیز پیشنهادهایی جهت انتشار استاندارد حسابداری جدید برای اوراق اجاره و اصلاح قانون مالیات های مستقیم ارایه شده است.
Today، due to the economic conditions، many Iranian firms face difficulties with regards to capital arrangement. Issuing newly designed financial instruments (Sukuk) is one of the most important methods of arranging capital in Islamic countries. In order to issue this kind of securities، the accounting and tax considerations should also be analyzed.
This article aims to consider these two aspects regarding the Ijarah securities، with emphasis on Accounting Standards (AS) and Direct Tax Law (DTL) in Iran. Therefore in addition to a brief review of Ijarah Sukuk، its main components and types، the accounting and taxe considerations، from the viewpoint of investors، SPV، originator and trustee have been discussed in two parts. Subsequently taxes on three types of Ijarah Sukuk are shown in tables. And in the end، some suggestions are also presented regarding the issuance of new accounting standards for Ijarah Sukuk and modification of DTL.
خلاصه ماشینی:
از اين رو ضمن بررسي مختـصر اوراق اجاره ، ارکان و انواع آن ، در دو بخش به بررسي ملاحظه هاي حسابداري و مالياتي ايـن اوراق از ديـد سرمايه گذاران ، واسط ، باني و امين پرداخته شده است .
در پايان نيـز ماليـات سـه نـوع اوارق اجـاره در قالب جدول هايي ارائه شده و سرانجام نيز پيشنهادهايي جهت انتشار استاندارد حسابداري جديد بـراي اوراق اجاره و اصلاح قانون ماليات هاي مستقيم ارائه شده است .
از اين رو به رغم اينکه دارايي مـدنظر اسـتاندارد حـسابداري شماره ٢١، در صورتي در ترازنامه مالک ثبت خواهد شد که منافع و مخاطره هاي آن مربوط به مالک باشد، اما در اوراق اجاره ، از آنجا که واسط در حقيقت فقط به صورت حـق العمـل کار است و مزيت ها و مخاطره هاي واقعـي دارايـي ثابـت مربـوط بـه وي اسـت ؛ بنـابراين براساس اين استاندارد نمي توان دارايي ثابت را به نام وي ثبت کرد.
بايـد توجه داشت که اين مرحله فقط در دو نـوع از اوراق يعنـي اوراق اجـاره تـأمين دارايـي و اوراق اجاره تأمين نقدينگي وجود دارد و در اوراق اجاره رهني به علت نوع اجـاره کـه بـه شرط تمليک است و از پيش دارايي به افراد منتقـل شـده اسـت ، سـود جديـدي شناسـايي نمي شود که ماليات داده شود.
م پذيرفته است که در اجاره سرمايه اي حتي اگر انتقال مالکيت صورت نگيـرد بـه پيـروي از استاندارد شماره ٢١ حسابداري ، مستاجر (باني ) کالاي مورد اجاره را به صـورت دارايـي در دفاتر خود ثبت و براي آن هزينه استهلاک محاسبه کند.