خلاصه ماشینی:
"در هر حالی که هر یک از این انواع میتواند هدف خلقت و غرض از آفرینش باشد،در این میان انسان کاملترین و استوارترین موجودی است که در این جهان پدید آمده است و اگر از نظر علم و عمل به بهترین وجه پرورش پیدا کند،به عالیترین مقام میرسد از این جهت باید انسان هدف برتر،و غایت اعلی شمرده شود و در این صورت صحیح است که بگوئیم در حالی که کاخ آفرینش دارای اهداف و غایاتی است ولی تربیت انسان برتر هدف از خلقت جهان است و در این زمینه قرآن میفرماید: "و هو الذی خلق السموات و الارض فی سته ایام و کان عرشه علی الماء لیبلوکم ایکم احسن عملا" (هود/7) او است که آسمانها و زمین را در شش روز(دوره)آفرید،و تخت قدت او بر روی آب قرار داشت(این کارکرد)تا بیازماید که کدام یک از شماها نیکوکارترید.
تسخیر جهان برای انسان در قرآن هدف بودن انسان برای طرح آفرینش به گونهای دیگر نیز مطرح شده که با بیان پیشین کاملا متفاوت میباشد در بیان نخست به دنبال تعیین هدف خلقت بودیم و سرانجام به این نکته رسیدیم در عین اینکه جهان خلقت میتواند اهداف متعددی داشته باشد ولی در میان اهدف متعددی،انسان به صورت هدف بالاتر و برتر ترسیم گردیده است.
ولی در این بیان به دنبال تعیین هدف نیستیم هدف هر چه باشد فعلا برای ما مطرح نیست بلکه به دنبال این هستیم که جهان خلقت به گونهای است که به نفع بشر تسخیر و رام شده و انسان از آن به صورت کامل بهره میگیرد و این حقیقت در قرآن در سورههای متعددی بیان شده است که برخی از آن را یادآور میشویم: 1- "الم تروا ان الله سخر لکم ما فی السموات و ما فی الارض و اسبغ علیکم نعمه ظاهرة و باطنة" (لقمان آیه 20)."