خلاصه ماشینی:
"از آنچه او در جای دیگر آورده نیز مشخص است که از کودکی شناخته شده و صاحب مال و مکنتی خانوادگی بوده و آن به لطف وابستگی نسبی او به امیر سلطان روملوا است که از سرداران مشهور قزلباش در دورهء اسماعیل و طهماسب بوده و «نام و شرح خدمات وی در تواریخ صفوی چون حبیب السیر خواند میر و جهان آرای قاضی غفاری و احسن التواریخ روملو و کتاب احسن التواریخ ظاهرا در دوازده جلد به رشته تحریر درآمده ولی آنچه از دستبرد حوادث زمانه باقی و به دست رسیده،دو جلد یازدهم و دوازدهم آن است.
دکتر نوایی معتقد است که شاید او در انقلابات خونین پس از اسماعیل دوم و روی کار آمدن سلطان محمد خدابنده،به جهت تلاش در تحکیم قدرت اسماعیل دوم از بنی رفته باشد9و آنچه این ظن را تقویت میکند،منازعات فراوان استاجلوها و روملوها در دوره پس از مرگ اسماعیل اول تا روی کار آمدن محمد خدابنده و پس از آن است که نویسنده،قاعدتا نمیتوانستهاز عرص آن درگیریها برکنار بماند اهمیت کتاب و منابع و مآخذ آن کتاب احسن التواریخ از جمله کتب معتبر تاریخ ایران برای عهد گورکانیان تا روزگار حکمرانی سلطان محمد خدابنده میباشد و مطالعه و تحقیق در عصر اول حکومت صفوی تا قبل از شاه عباس بزرگ بدون مراجعه به این متن مهم،میسر نخواهد بود.
»لازم به ذکر است که مؤلف عالم آرای عباسی نیز این جنگ را سه روزه آورده است: «اما حسن بیک مورخ در احسن التواریخ نوشته که در میانه خاقان سلیمان شأن مقابله نشده،به مؤلف حبیب السیر اعتراضی کرده که با وجود آنکه خود در آن زمان بوده برخلاف واقع نوشته ذرهء حقیر دو قول را بیان نمود،العلم عندا..."