خلاصه ماشینی:
"مؤلف در ابتدای کتاب وظایف یک«کاتب»و«صاحب انشاء» را در نوشتن یک نامهء رسمی بیان میکند و این که در هنگام نگارش نامه،کاتب باید«مرتبهء هر فرد از افراد ملوک و سلاطین و امرا و وزراء و اکابر و اصاغر و اعیان و معارف قادر تواند بود و القاب و دعا و خطابی که ملایم حال و فراخور قدر و وضع ایشان باشد تقریر و تحریر تواند کرد»5این معنی خود نشانگر آن است که میتوانیم از سبک و کاربرد عناوین و القاب به ویژگیهای هریک از مناصب و مشاغل این دوره پی ببریم.
یک نمونه از مکاتبات قسم دوم کتاب چنین است: «در تفویض متصرفی ولایات مزروعی،سادات و قضات و صدور و اکابر و ارباب و اعیان و عموم اهالی و مزارعان و روسا و کدخدایان و رعایای ولایت فلان بدانند که چون اموال دیوانی و متوجهات سلطانی آنجا از بهرهء مزروعات و محصول مزدرعات است خواجه امین الدین را که به امانت و دیانت و کفایت و درایت موصوف و مشهور است جهت متصرفی بهرهء مزروعات آنجا تعیین کرده فرستاده شد تا بر سر مزارعات رفت و محصولات و ارتفاعات را در نظر آورده و بهرهء ده دو معهود چنانک عادت آن ولایتست استیفاء نموده محفوظ و مضبوط دارد و نگذارد که چیزی در محل تلف افتد بدان سبب این حکم نفاذ یافت تا از این تاریخ باز او را متصرف بهرهء مزدرعات آن ولایت دانسته دیگری را شریک و منازع نکنند و بهرهء ده دو به موجب عرف و عادت با او و معتمدان او جواب گویند هیچ آفریده شیلتاق احکام که در باب مفروزی و معافی و مسلمی شده باشد تمسک نجوید و به حمایت نرود و واجب دیوانی به تمام و کمال ادا کنند و به هیچ عذر و علت موقوف ندارند."