چکیده:
در سال 7002 سینماهای بسیاری ا کشورهای جهان شاهد نمایش فیلمی به نام 003 بود که با سرمایهی کمپانی برادران وارنر،کارگردانی«ژاک اشنایدر»و براساس کتاب رماننویس مشهور،فرانک میلر در هالیوود ساخته شد.موضوع فیلم،مقاومت گروه کوچکی ا اسپارتیها در تنگهی«ترموپیل»1 در برابر سپاه خشایارشا بود.در این فیلم تلاش شد،شکوه و فرهنگ ایران خدشهدار شد،از این رو،سربازان ایرانی به صورت موجوداتی نفرتانگیز، وحشی و فرورفته در پردههای عظیم جهالت و فاقد قدرت تصمیمگیری معرفی شدهاند که در رأس آنان نیز،خشایارشا قرار دارد؛پادشاهی ناتوان و سیاهپوست با شخصیتی فرومایه و پست که حلقههایی در گوش و بینی دارد و با وجود داشتن سپاهی عظیم،تلاش میکند«لئونیداس»2،فرماندهی اسپارتی را با وعدهی پول و مقام تطمیع کند،چرا که از مبارزه با گروه 003 نفری او واهمه دارد. در مقابل،یونانیان مردانی شجاع،با تدبیر،مصمم و زیباروی به تصویر کشیده شدهاند که در سایهی خرد و فرزانگی فرمانده شجاع خود لئونیداس،در مقابل انبوهی از سپاهیان ایرانی،حماسهای عظیم خلق کردهاند.در فیلم هیچ اشارهای به علت لشکرکشی خشاریارشا نمیشود،همچنین کشتن سفیران او و انداختن آنها به چاه توسط یونانیان،کاری شجاعانه و پسندیدهت جلوه داده شده و بدون توجه به مدارک تاریخی،هدف ایرانیان به بردگی کشاندن اروپا عنوان میشود.این موضوع انگیزهای شد تا نگارنده به تهیهی نوشتهی حاضر اقدام کند.
خلاصه ماشینی:
"خشایارشا سپاه خود را به دو قسمت دریایی و زمینی تقسیم کرد:کشتیهای جنگی از بندری در غرب لیدیه عازم یونان شدند و همزمان پیادهنظام به فرماندهی خود او،از راه خشکی با عبور از کانال «هلس پونت31»(داردانل)به سوی آتن حرکت کردند و برای عبور از تنگه هم پل بزرگی ساخته شد.
یونانیان که در خود توانایی مقابله با سپاه ایران را نمیدیدند و از روبهرو شدن با آنها در دشتهای باز بیم داشتند،تصمیم گرفتند با استقرار در این تنگهی باریک راه ایرانیان را سد کنند.
[بهمنش،ص:812 و 912] (به تصویر صفحه مراجعه شود) پیامدهای جنگهای ایران و یونان غربیها در کتابهای درسی خود پیروزی دولت شهرهای یونانی را نتیجهی برتری دموکراسی بر خودکامگی میدانند،اما واقعیت این است که یونانیها تنها به علت برتری سلاح و تاکتیک نظامی خود پیروز شدند،همچنین آنها در میهن خود میجنگیدند اما سپاه ایران از ملیتهای گوناگون تشکیل میشد.
احساسات مردم یونان با شنیدن این داستان به شدت تحریک میشد و لئونیداس که ممکن بود به دلیل اهمال در حفظ تنگه و قربانی کردن بینتیجهی افرادش مورد سرزنش قرار گیرد به لطف سرانجام قهرمانانهاش به افسانه تبدیل میشد.
هرودوت نکتهی مهمی را نیز فراموش کرده و آن این است که براساس قوانین اسپارت،فرار از میدان جنگ،مجازات مرگ را در پی داشت و بر مزار کشتهشدگان اسپارتی در ترموپیل چنین نوشته شده است:«ای رهگذر،از اینجا به آتن برو و به مردم شهر خبر بده که ما سربازان اسپارتی در اطاعت از قانون،جان خود را فدای میهن کردیم."