چکیده:
باران از جمله مهمترین نعمات الهی است که حیات و بقای آدمی بدان وابسته
است؛چراکه بیوجود 536/31 کیلومتر مکعب باران سالانه، کره زمین به صحرایی لم یزرع
بدل میشود، اما امروزه در برخی از نقاط جهان، باران به پدیدهای خطرناک تبدیل شده
است؛برای مثال بر فراز نیروگاهها، کارخانهها و وسایل نقلیه موتوری، اب موجود در
هوا با آلودگیهای ناشی از سوختگی فسیلی(xon,xoS)ترکیب و باعث تولید اسیدهای
نیتریک و سولفوریک میشود.مواد یاد شده بر اثر بارندگی، ماهیها و دیگر آبزیان را
نابود میکنند، بناهای گوناگون از جمله تعضی از مشهورترن ساختمانهای جهان را با مکش
شعریه مورد سایش شیمسایی قرار داده، از درون میپوساند؛به جنگلها و مزارع
آسیب میرسانند و حتی سلامت انسانها را مورد تهدید قرار میدهند.معضل بارانهای اسیدی و اثرهای ناشی از آن برای نخستین بار در سال 1972 به هنگام
برگزاری کنفرانس«محیط انسانی»سازمان ملل متحد در شهر استکهلم، توسط دولت سوئد
مطرح گشت.امروزه این مسأله یکی از مهمترین مشکلاتی است که همراه با رشد و گسترش
تکنولوژیکی و شهرنشینی، فراروی جوامع صنعتی قرار میگیرد.در جوامع نیمه صنعتی از
جمله ایران به دلیل کمی صنایع و نیروگاهها و پراکندگی آنها در نقاط دور از هم،
هرچند نمیتوان موضوع بارانهای اسیدی را از جمله زمینههای بحرانساز به حساب آورد،
به دلیل روند رو به گسترش جامعه و نیاز صنایع مادر از قبیل فولاد و نفت به انرژی
الکتریکی و نهایتا رشد روزافزون نیروگاههای حرارتی به طور حتم در آیندهای نهچندان
دور، حداقل در مناطق تمرکز چنین نیروگاههایی، احتمال بروز مشکلات مختلف ناشی از
اسیدی شدن اتمسفر و بارش بارانهای اسیدی بیشتر خواهد بود.در صورت بروز چنین
پدیدهای باید سریعا اثرهای منفی پدید آمده را بر روی آب، خاک و گیاه، کنترل کرد و
زیانهای آن را کاهش داد.بدین منظور، نخست باید چگونگی پیدایش این پدیده را مطالعه و
بررسی کرد تا اتخاذ روشهایی که به کاهش یا حذف شرایط و زمینههای لازم برای تولید
بارانهای اسیدی میانجامد میسر باشد.
خلاصه ماشینی:
1 خاکهایی با اسیدیته کم، مثل خاکهای مناطق جنگلی همیشه سبز، به کمک دو فرایند مختلف در کاستن اثرهای خطرناک باران اسیدی، بسیار مؤثرند:نخست آن که به کمک تشکیل یونهای نیترات و سولفات حاصل از اسید نیتریک و اسیدسولفوریک، حرکت اسیدی متوقف میشود و دیگر اینکه تعویض و تبادل یونهای مثبت نیز ممکن است به چنین نتیجهای منجر گردد.
6 اساسا روند سریع اسیدی شدن دریاچهها، نتیجه افزایش فعالیتهای صنعتی منجر به تولید گازهای دی اکسید گوگرد و اکسیدهای ازت و عدم توانایی خاکهای گرافیتی مناطق کوهستانی و بستر دریاچهها در خنثیسازی ترکیبات اسیدی و گاه فساد گیاهان باتلاقی و ورود مازاد آب اراضی کشاورزی به دریاچههاست که با رشد صنعتی امکان بروز آن فزونی میگیرد.
در حال حاضر، اگرچه افشان کردن پودر آهک مرطوب در مسیر گازهای داغ خارجشده از نیروگاهها، باعث کاهش دی اکسید گوگرد تا حدود 90 درصد میشود اما به دلایلی چند از جمله کاهش بازدهی نیروگاهها، افزایش مصرف زغالسنگ، عدم کاهش اکسیدهای ازت، و نیز تولید مواد زاید جامد حاوی ترکیبهای گوگرد، که به راحتی قابل دفع نیستند فعلا این روش (DGF)از جامعیت و مقبولیت قابل توجهی برخوردار نیست.
توجه به سلامت محیط زیست، زمانی جایگاه واقعی خود را پیدا میکند که متصدیان صنایع بدانند که در صورت آلوده کردن هر متر مکعب از هوای پاک، هزینه تصفیه آن را مانند هزینه تهیه سایر مواد اولیه خویش به دوش خواهند کشید در اینصورت است که آنها به هزینه لازم برای حفظ محیط زیست که بسیار کمتر از هزینه پالایش آن است، تن خواهند داد.