چکیده:
در این مقاله، سیره عملی امام علی (ع) و نقش پیروی از این شیوه فرضیه در استقرار عدالت قضایی در جامعه اسلامی بررسی و تبیین شده است. در بیان مطالب، مفاهیم فقهی و حقوقی واژههای «سیره» و «عدالت» از دیدگاههای مختلف که امروزه مدنظر حقوقدانان و مقررات ناظر به حقوق بشر است، طرح و بررسی شده است. طبیعی است که در این بحث باید وجود و حدود و قلمرو و اهداف چنین منبع و قاعده عملی و بازتاب محتوای سیره در داوریها و قضاوتهای آن امام همام در اعلامیههای جهانی حقوق بشر و حقوق بشر اسلامی (بیانیه قاهره) و همچنین میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی مجمع عمومی سازمان ملل متحد و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مقررات قانون آیین دادرسی کیفری، در مراحل تحقیق و بازجویی اولیه و جریان محاکمه و رعایت حقوق صاحبان حق بررسی شود. در پایان، ارزش و اعتبار سیره امام علی (ع) در داوریهای آن حضرت از دیدگاه علم پزشکی قانونی و همینطور دانش کشف علمی جرایم در عصر حاضر و ابعاد گوناگون و شرایط نصب قاضی برای تصدی امر قضا و دادرسی در نظام حقوقی اسلام بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
"گفتار پنجم: نتیجهگیری و تطبیق وظایف قوه قضائیه با سیره امام علی (ع) به عنوان یک سیاست راهبردی عادلانه بنابر آنچه تاکنون پیرامون مصادیق برجسته عدالت قضایی در سیره امام علی (ع) و نیز مفهوم سیره، جایگاه و اهداف آن توضیح داده شد، همچنین با توجه به مطالبی که درخصوص تجزیه و تحلیل محتوای سیره امام علی (ع) در اعلامیههای جهانی حقوق بشر مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اعلامیه اسلامی حقوق بشر (بیانیه قاهره) و میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی و سایر اصول قانون اساسی و عادی جمهوری اسلامی ایران مطرح شد، در مقام امعاننظر در مصادیق برجسته عدالت قضایی در سیره آن حضرت (ع) در خصوص وظایف قوه قضائیه برای احیای حقوق عامه و گسترش عدالت و آزادیهای مشروع در چهارچوب قانون در جمهوری اسلامی ایران، این نتیجه بهدست میآید که هرچند بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و سقوط رژیم مشروطه سلطنتی سعی بر این بوده است که کلیه امور قضایی در قوه قضاییه بر مدار فقه اسلامی قرار گیرد و از اعمال و اجرای قوانین خلاف شریعت مقدس اسلام پرهیز شود و همه قوانین و مقررات جزایی منطبق با موازین اسلامی باشد و صفات و شرایط نصب قاضی بر طبق موازین فقهی و سیره آن امام همام (ع)، طبق قانون معین شود و در یک کلام، با وجود تلاشهایی که تاکنون در جهت ایجاد سیستم قضایی مناسب با منابع اصیل اسلامی ــ از جمله سیره نبوی و سیره آن حضرت (ع) ــ بهعمل آمده است، دقت و مداقه در نتایج حاصله از این تحقیق نشان میدهد که ما هنوز موفق نشدهایم سیستم قضایی را بر پایه عدالت اسلامی متشکل از قضات عادل و متخصص و کاملا آشنا به ضوابط دقیق فقهی و قانونی پیشبینیشده در قانون اساسی سامان دهیم و قوانین و مقرراتی متناسب با نیازمندیهای جامعه بر محور موازین اسلامی تدوین و تصویب کنیم تا عدالت و حفظ حقوق فردی و اجتماعی آنطور که باید و شاید، تحقق یابد."