چکیده:
شهید آیتالله سید محمدباقر حکیم از جمله علمای اسلامی است که نقش موثر در ترویج و معرفی نظریه وحدت اسلامی و فرهنگ تقریب داشته است. از نظر وی وحدت اسلامی که بر پایه مشترکات و اصول تمامی مذاهب و بر اساس نظر قرآن کریم و سیره پیغمبر( و اهل بیت( ارائه شود، مورد قبول تمامی مسلمین خواهد بود. وی وحدت اسلامی را به عنوان مقدمهای برای تقریب بین مذاهب اسلامی، بعد از اصول اعتقادی و حفظ کیان سیاسی اسلام، در رتبه سوم اولویتها قرار میداد. مهمترین بنای نظریه وحدت اسلامی، قرآن کریم و سپس دیدگاه پیامبر( و اهل بیت( است. فعالیتهای متعدد تقریبی شهید حکیم با روش سیاسی ـ اجتماعی، جنبه عینی و عملی اندیشه وحدتگرای او را نشان میدهد. مسئله اتحاد مسلمانان عراق در برابر رژیم بعث بر اساس وحدت جبهه حق علیه باطل نمونه بارز فعالیتهای تقریبی شهید حکم بود
خلاصه ماشینی:
"5ـ جمعبندی و نتیجهگیری از مجموع مطالب ارائه شده، نکات و نتایج متعددی به دست میآید که مهمترین آنها عبارت است از: 1ـ نظریه وحدت اسلامی یکی از مهمترین نظریات و شاید مهمترین آنها از نگاه شهید حکیم است که بعد از اصول عقیدتی اسلام و کیان سیاسی اسلام در مرتبۀ سوم از اولویتهای اسلامی قرار دارد؛ 2ـ وحدت اسلامی باید حول محور اصول و عقاید مشترک و مسلم اسلامی و بر اساس تقوا و محبت به خداوند شکل گیرد؛ 3ـ قرآن کریم و سنت و سیرۀ پیامبر و اهل بیت( باید به عنوان اصول مسلم و مورد قبول تمامی مذاهب اسلامی مبنای وحدت مسلمین قرار گیرد، همانطور که پیامبر، اهل بیت و اصحاب جهت حفظ مصلحت اسلام و حفظ کیان سیاسی اسلام وحدت بین مسلمین را بر تمامی مصالح مقدم میدانستند؛ 4ـ تقریب بین مذاهب اسلامی که به جنبههای عملی و فعلی وحدت بین مسلمانان میپردازد، در منظومه فکری شهید حکیم، ابعاد و روشهای سهگانهای دارد که از سه روش فکری، فقهی و سیاسی، روش سیاسی برترین و مهمترین آن است که توسط وی به کار گرفته شد؛ 5ـ شهید حکیم راهکارهای هشتگانهای برای تقریب بین مسلمین ارائه کرد که سه راهکار قرآن کریم در نظر اهل بیت، نوع نگرش به اصحاب پیامبر و بررسی روابط مشترک بین مذاهب در نخستین سدههای هجری در زمینههای علمی مهمترین آنهاست؛ 6ـ فعالیتهای تقریبی شهید حکیم ابعاد هفتگانهای داشت که بعد ششم آن به بررسی مهمترین فعالیتها و طرحهای عملی وی در مورد نزدیک کردن هر چه بیشتر مسلمین اختصاص داشت که مهمترین آنها «انتشار فرهنگ تقریب به عنوان فرهنگ پایه تمامی مذاهب اسلامی» بود؛ 7ـ با توجه به شرایط خاص سیاسی ـ اجتماعی کشور عراق و تلاشهای رژیم بعثی جهت ایجاد تفرقه و اختلاف هرچه بیشتر بین تمامی گروههای عراقی برای تداوم و بقای حکومت خود، ایستادگی، مقاومت و برنامههای عملی وحدت این گروهها توسط شهید حکیم نشاندهندۀ جنبه عینی و عملی فعالیتهای تقریبی او بود."