چکیده:
این مقاله با رویکردی انتقادی به معرفی کتاب برنامهریزی اجتماعی میپردازد.در این راستا ضمن توصیف محتوای فصول هشتگانهی کتاب،آن را مورد نقد و بررسی قرار میدهد تا اعتبار علمی اثر را ارزیابی کند.آنچه از نقد در نظر اول به ذهن متبادر میشود،ایراد و اشکال گرفتن از یک کار یا اثر علمی و هنری است؛اما در واقع نقد نه ایراد و خردهگیری است و نه اشکالتراشی،بلکه علم ارزیابی و سنجش میزان اعتبار علمی یک اثر است که مانند سایر رشتههای علمی،قواعد و اصول خاص خود را دارد که به آن«روششناسی نقد»گفته میشود. به کمک نقد است که یک اثر اعتبار مییابد و نقاط ضعف و قوت آن عیان و موجب اصلاح مداوم الگوهای دانش بشری میشود(دهقانی، رضا)2.در اصل نقد،اقدامی است که ناقد میکوشد با تکیه بر مبانی علمی آن حوزهی تخصصی،به بیان نکات مهمی در اصلاح و تهذیب متن اقدام ورزد(درودی،1387:173).ازاینرو هدف اصلی نوشتار حاضر،اعتبارسنجی و کمک به اعتلای کتاب مورد اشاره میباشد.
خلاصه ماشینی:
"تقریبا کل فصل پنجم کتاب مورد نقد،با عنوان«برنامهریزی مشارکتی»(از صفحهی 341 تا 271)به همان سیاق از فصلهای ششم و هفتم و از مباحث برنامهریزی مشارکتی کتاب«کان یرس»ترجمه شدهاند،با این تفاوت که به قسمت پایانی فصل،مبحث«روشها و مدلهای برنامهریزی مشارکتی»و«سرمایه اجتماعی و برنامهریزی مشارکتی»و نیز در ابتدای فصل و بعضا به لابهلای مطالب ترجمهای،توضیحاتی اضافه شده است که بیشتر به گسیختگی مطلب افزوده است؛همانند مطلب مربوط به شورای برنامهریزی توسعهی استان و کمیتهی برنامهریزی شهرستان،مواد(07)و(17)قانون برنامهی چهارم توسعهی کشور در پاراگراف آخر صفحهی 741 تا پاراگراف دوم صفحهی 051).
در این میان میتوان به تکیهی بیش از حد به ترجمه به صورت پیوسته، کمتوجهی و در مواردی بیتوجهی کامل به امانتداری علمی،در اختیار نداشتن منابع علمی و تخصصی کافی در عرصهی برنامهریزی اجتماعی،در موارد زیادی غلبهی توصیف و ترکیب بر تحلیل،بعضا اشتباهات ترجمهای فاحش،سعی در پرداختن به موضوعات متعدد و به ابعاد وسیع در مقابل کمتوجهی به بررسی و تحلیل عمقی موضوعات مرتبط،همینطور کمتوجهی به تجربیات،مسائل و درسهای آموختهی کشوری در عرصهی برنامهریزی اجتماعی از عمده عواملی هستند که مقبولیت و مطلوبیت کتابی را که تقریبا در سطح کشوری از پیشقراولان این عرصه محسوب میشود،تحت تأثیر قرار داده است.
با توجه به مجموعه مباحث فوق و به لاظ ایرادهای اساسی ساختاری و محتوایی که اثر مورد نقد با آنها مواجه است،توصیه میشود مؤلفان اثر،قبل از هر اقدامی برای چاپ و توزیع مجدد آن،نسبت به بازبینی ساختاری و محتوایی اثر و رفع نارساییهای جدی آن اقدام نمایند؛به ویژه در مورد مطالب ترجمه ای و دو فصل ترجمه شده بدون استناد از کتاب مقدمهای بر برنامهریزی اجتماعی در جهان سوم نوشتهی«کان یرس»،تدبیر علمی و منطقی اتخاذ کرده و آن را عملی سازند."