چکیده:
یکی از اصول پذیرفته شده در حقوق جزای اسلامی، تشدید مجازات مکلفی است که مکررا مرتکب جرمی از جرایم حدی شده باشد. ماده 38 لایحه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان مقرر می دارد «مقررات تکرار جرم در مورد اطفال و نوجوانان رعایت نمی شود». در این مقاله با ارائه آرای فقهای امامیه در زمینه حکم سرقت کودک، فرضیه تادیب قضایی کودک در صورت تکرار جرم از ناحیه او با کشف ملاک، و تعمیم آن در تمامی جرایم کودکان به اثبات می رسد و اصلاح ماده 38 به این شرح پیشنهاد می گردد که: «تکرار جرم در مورد اطفال و نوجوانان موجب تادیب و تدابیر بازدارنده متناسب خواهد شد که دادگاه با عنایت به تربیت کودک و اصلاح رفتار او و مصلحت جامعه به آن مبادرت می نماید». در اثبات فرضیه و ارائه پیشنهاد، از روش منطق پژوهش های فقهی یعنی اجتهاد و استنباط از ادله با جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله با ارائه آراي فقهاي اماميه در زمينه حكم سرقت كودك، فرضيه تأديب قضايي كودك در صورت تكرار جرم از ناحيه او با كشف ملاك، و تعميم آن در تمامي جرایم كودكان به اثبات میرسد و اصلاح ماده 38 به این شرح پیشنهاد میگردد که: «تكرار جرم در مورد اطفال و نوجوانان موجب تأديب و تدابير بازدارنده متناسب خواهد شد كه دادگاه با عنايت به تربيت كودك و اصلاح رفتار او و مصلحت جامعه به آن مبادرت مينمايد».
با عنايت به گستردگي مباحث فقهي و تنوع روايات بايسته است براي دستيابي به نظريات فقهاي اماميه در زمينه تكرار جرم از ناحيه كودكان و نوجوانان برخي روايات را ارائه و مدلول آنها را به اجمال بررسي نماييم تا با تكيه بر مقاصد شارع در تأديب و تربيت كودك و كشف ملاكات باب و تعميم آن به ديگر جرایم، فرضيه «اتخاذ تدابير تأديبي و بازدارنده متناسب با تكرار جرم از ناحيه قاضي» اثبات گردد.
مستندات آن رواياتي است كه در اين زمينه وارد شده است، چنان كه در روايت صحيحه عبد الله بن سنان آمده است: از امام صادق در زمينه حكم كودكي كه سرقت مينمايد سؤال كردم، آن حضرت فرمود: براي بار اول و دوم از او در ميگذرند و در مرتبه سوم تأديب ميشود.
عبدالله بن سنان از امام صادق در زمينه [حكم] كودكي كه سرقت مينمايد نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: در مرتبه نخست بخشيده ميشود و اگر تكرار كند [در مرتبه دوم] انگشتان او قطع ميشود يا ساييده ميگردد تا خون بيايد [و اگر در مرتبه سوم مرتكب گردد] انگشتان او قطع ميگردد و چنانچه باز هم سرقت نمايد [بار چهارم] انگشتانش از پايينتر قطع ميشود 1 .