چکیده:
در این مقاله مسأله هفت آسمان و زمین از نگاه قرآن و کیهانشناسی مورد بررسی قرار گرفته است،و روشن گردیده که این مسأله از زمان نوح علیه السلام مطرح بوده و از اختراعات قرآن نیست.تعبیر هفت آسمان میتواند به معنای عدد حقیقی یا عدد کثرت باشد و آسمان در قرآن میتواند به معنای جو زمین،جایگاه ستارگان و سیارات و یا مراتب عالی وجود(آسمان معنوی)باشد. بنابراین مقصود قرآن در آیات سبع سموات یکسان نیست و در هر مورد یکی از معانی ممکن است مقصود باشد،پس یک نظر قطعی را نمیتوان در مورد همه آیات جاری دانست و از طرف دیگر در کیهان شناسی نیز به صورت قطعی وجود یا عدم بیش از یک آسمان به اثبات نرسیده است.
بنابراین تعارض واقعی بین قرآن و کیهانشناسی جدید در این مورد وجود ندارد.همانطور که تطابقی بین هفت آسمان قرآن با نه فلک هیئت بطلمیوسی وجود ندارد بلکه قرآن با نظریه بطلمیوس مخالفت کرده است.ازاینرو دیدگاه سروش در مورد تطابق هفت آسمان قرآن با هیئت بطلمیوسی مورد نقد قرار گرفته است.
در بخشی دیگر مقاله مسأله هفت زمین مطرح شده که برداشت آن از قرآن بعید است.
خلاصه ماشینی:
"علامه طباطبائی رحمه الله:از مجموع سخنان وی در زیر آیات (سجده5/،فصلت21/،مؤمنون/ 71،نوح51/)به دست میآید که ایشان در مورد واژه آسمان در قرآن، معنای دیگری را مطرح میکند وی آسمان را امری معنوی(مقام قرب و حضور و راه سلوک امر و تدبیر عالم و رفتوآمد ملائکه)میداند که امر الهی از آن طریق جریان مییابد(المیزان فی تفسیر القرآن، 842/61 و 723/91؛نیز ذیل آیات هفت آسمان).
پرسش چهارم:مقصود از مثل هم بودن(مثلهن)در آیه چیست؟ در مورد مثل و همانندی در آیه (21 سوره طلاق)چند احتمال وجود دارد: الف:همانندی آسمان و زمین در تعداد(عدد هفت)(تفسیر اطیب البیان،ذیل:طلاق21/): یعنی خداوند هفت آسمان آفرید و همانند آنها هفت زمین خلق کرد.
3. از آنجا که ممکن است مقصود از واژه آسمان در اصطلاح قرآن و اصطلاحات علمی متفاوت باشد،مثلا منظور یکی آسمان معنوی و دیگری فضای خالی یا کرات آسمانی باشد،نمیتوان گفت تعارضی بین گزاره هفت آسمان قرآن با یافتههای علوم کیهانیشناسی وجود دارد،چراکه علوم کیهان شناسی ادعا میکند:«هنوز هفت آسمان کشف نکرده است»و قرآن ادعا میکند«هفت آسمان وجود دارد»،پس با توجه به احتمال اشتراک لفظی واژه«آسمان» نمیتوان گفت این دو گزاره معارض هستند و اگر هم هر دو (علم و دین)یک معنا از آسمان را اراده کنند،باز علم وجود آسمانهای هفتگانه را نفی نمیکند،بلکه آنها را هنوز اثبات نکرده است،اما قرآن از طریق وحی از وجود آنها خبر میدهد،پس ممکن است در آینده آسمانهای دیگری کشف شود و گزاره دینی به اثبات برسد."