چکیده:
خانوارها حلقه ارتباطی بین سطح بهرهمندی اقتصادی اجتماعی و از جمله سرمایه انسانی
یک نسل با نسل بعد محسوب میشوند. هدف از تحلیل اثر ویژگیهای اقتصادی اجتماعی
خانوار بر احتمال ادامه تحصیل یا سطح برخورداری آموزشی فرزندان، شناخت میزان و جهت
تأثیر عوامل مذکور است.
هدف از اجرای این طرح شناخت عوامل مؤثر بر تصمیمگیری افراد برای ورود به
دورههای آموزش عالی در سطح خانوارهاست. مرحله اول این طرح در سال 1382 و با
استفاده از دادههای طرح آمارگیری از ویژگیهای اقتصادی اجتماعی خانوار در سال 1374
به اجرا درآمد. در این مرحله، از دادههای جدید (سال 1381) استفاده شده و با توسعة
مشاهدات، فرضیات مختلف از تأثیر ویژگیهای اقتصادی اجتماعی خانوار بر احتمال ادامه
تحصیل فرزندان آزمون شده است. این مقاله به بیان نتایج طرح پژوهشی مذکور اختصاص
دارد.
از مقایسة نتایج این مرحله با مرحلۀ قبل میتوان نتیجه گرفت که تأثیر سطح
تحصیلات والدین یا
سرمایهانسانی نسل قبل بارزتر و معنیدارتر شده است؛ به عبارت دیگر، در طی سالهای
اخیر تأثیر تحصیلات دانشگاهی والدین بر نگرش فرزندان نسبت به وجهة اجتماعی و
احتمالا چشمانداز اقتصادی تحصیلات عالی بیشتر شده است. این نکته اهمیت بارز
انتقال سرمایه بین نسلی و لزوم توجه به توسعة آموزش برای نگهداشت سطح سرمایه
انسانی نسلهای آتی را نشان میدهد.
در هر دو مرحله تأثیر معنیدار وضعیت اقتصادی خانوار را میتوان تشخیص داد و
نتایج دو مرحله درخصوص میزان و جهت تأثیر متغیرهای جنسیت و سن افراد و تعداد اعضای
خانوار کاملا مشابه و پایدار است؛ به عبارت دیگر، همچنان احتمال ادامه تحصیل
فرزندان پسر کمتر و احتمال ادامه تحصیل فرد در سنین بالاتر بیشتر است.
خلاصه ماشینی:
"Gharun Faculty Member of Institute For Research & Planning in Higher Education This article examines the effects of family socio – economic characteristics on demand for higher education in Iran.
البته، وضعیت فعالیت مادر میتواند یک نقش دوگانه داشته باشد؛ از یک طرف، درآمد کسب شده توسط مادر خانوار میتواند به افزایش امکانات سرمایهگذاری خانوار برروی سرمایه انسانی فرزندانشان کمک کند و از طرف دیگر، شاغل بودن مادر میتواند به دلیل محدود شدن زمان بودن مادر در کنار فرزندان، بر توانایی فردی فرزندان و ادامه تحصیل آنها اثر منفی داشته باشد، لذا، در خصوص علامت این ضریب از قبل نمیتوان قضاوت قطعی کرد.
Educational Choice متغیرهای منطقهای یا ناحیهای : متغیرهای نمایندة ناحیه یا منطقه محل سکونت خانوار نیز از متغیرهای مؤثر بر احتمال ادامه تحصیل افراد خانواده شناخته شده است، زیرا در نواحی مختلف دسترسی به مؤسسات آموزشی متفاوت است و از طرف دیگر، نوع منطقه محل سکونت خانوار ]مثل شهری بودن یا روستایی بودن[ خود میتواند نشان دهنده وضعیت اقتصادی اجتماعی خانوار باشد.
رابطة مثبت بین متغیرهای نمایندة وضعیت اقتصادی خانوار با احتمال ادامه تحصیل فرزندان در هر دو مرحله از تحقیق – که در ادبیات موجود نیز به کرات تأیید شده است - و همچنین، تأثیر معنیدار و منفی اندازة خانوار یا تعداد فرزندان نشان میدهد که خانوارها در تخصیص منابع محدود خود به سرمایهگذاری برای سرمایه انسانی فرزندان ناچار به رعایت برابری هستند."