چکیده:
مقاله حاضر حاصل پژوهشی درباره آثار مهاجرتهای فصلی مردان بر فعالیتهای زنان
روستایی مانده در روستا در سه استان کشور است. در این مقاله سعی شده است به این پرسش
پاسخ داده شود که با مهاجرت موقت مرد خانوار روستایی به شهر و مناطق دوردست، فعالیتها و
کارهای مربوط به وی را چه کسانی (در غیابش) انجام میدهند، و زنان این خانوارها در نبود
همسرانشان در روستا دچار چه مشکلات و معضلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میشوند.
همچنین تأثیرپذیری مهاجران از زندگی و شرایط محیط شهری چه تأثیری بر سبک زندگی
خانوار و زنان روستایی دارد.
بررسیهای انجام شده نشان میدهد که با مهاجرت مرد خانوار و اقامت چندماهه وی در
شهر، اکثر وظایف مربوط به وی در مدیریت خانه و همچنین فعالیتهای خارج از خانه بر دوش
زن خانوار سنگینی میکند. به مرور زمان این مسئله موجب بههمریختگی تقسیم کار جنسیتی در
روستا و همچنین تغییر در نقشهای جنسیتی خانوار میگردد. در این بین خانوارهایی بیشتر
تأثیرپذیرند که هستهای بوده، از حمایت روابط سنتی حاکم بر خانوارهای گسترده بینصیب
هستند. با توجه به حاکمیت برنامهریزی توسعه روستایی مبتنی بر تقسیم کار جنسیتی سنتی در
کشور (عمدتا مردمحور)، سعی گردیده بر مبنای نتایج به دستآمده در زمینه تغییر نقشهای
جنسیتی پیشنهادهایی داده شود.
خلاصه ماشینی:
"نظافت خانه 3/95 5/0 8/2 4/1 4/98 6/1 جدول 6: درصد افزایش حجم فعالیت زنان مهاجران فصلی نوع فعالیت حجم فعالیت زن زمانی که مرد حضور دارد حجم فعالیت زن زمانی که مرد مهاجرت کرده است درصد افزایش زمانی که مرد مهاجرت کرده است حجم افزایش زمانی که مرد مهاجرت کرده است دامداری 42 78 36 8/1 برابر زراعی 1/21 5/48 4/27 2/2 برابر باغداری 9/13 2/36 3/22 6/2 برابر مدیریت امور منزل 3 7/50 7/47 17 برابر متوسط کل فعالیت 20 4/53 4/33 6/2 پیشنهادها با توجه به نتایج به دستآمده و یافتههای حاصل از بررسی انجامشده در زمینه مهاجرت فصلی و آثار آن بر فعالیتهای زنان روستایی، میتوان موارد زیر را پیشنهاد کرد: 1ـ با توجه به اینکه زنان روستایی مورد بررسی با مهاجرت مردان خانوار ناچارند بسیاری از وظایف و مسئولیتهای آنان را بهدوش کشند، بهویژه وظایف و مسئولیتهایی که براساس تقسیم کار سنتی بین زن و مرد در روستا جزو وظایف مردان بوده و زنان روستایی تجربهای در این زمینه ندارند، دستدرکاران توسعه روستایی بهویژه ترویج و آموزش روستاییان میبایست جهت آمادهسازی این افراد برای ایفای مناسب این نقشها برنامهریزی کنند.
2ـ یافتههای به دستآمده در زمینه مهاجرت فصلی و زنان مانده در روستا نشان میدهد که با مهاجرت مرد خانوار از روستا، همسر و فرزندان وی با انبوهی از مشکلات متعدد در زمینه رتقوفتق امور مربوط به خانواده مواجه میشوند که این مسائل و مشکلات عمدتا مالی و خدماتی است و متأسفانه هیچ متولی و پشتیبان رسمی یا غیررسمی نیز جهت حمایت از آنها در کشور وجود ندارد."