چکیده:
فقهای امامیّه ، مسالهی تشبّه به کفّار را درحوزهی عبادات، در موارد گوناگون به طور مبسوط به بحث کشانده و تاثیر آن را بر عبادتهای مختلف، سنجیده اند ولی این مساله در غیر عبادت، چندان مورد توجّه واقع نشده و در بارهی آن بحث منظّم و منسجمی ارائه نگردیده است؛ بلکه تنها در برخی کتب فقهی به طور محدود و مصداقی پیرامون آن بحث شده است. در این نوشتار، تشبّه به کفّار در غیر عبادت، از دیدگاه فقه امامیه به طور مستدلّ و منظم مورد بحث قرار گرفته و دلایل آن با استناد به آیات و روایات، در سه حوزهی پوشش، آرایش و آداب و رسوم بررسی و اثبات گردیده که مقتضای آنها در برخی موارد، حرمت و در برخی موارد، کراهت است. در پایان نیز حکم تشبّه به کفّار با نظر به آثار و عواقب آن مورد توجّه واقع شده است.
Imamiyeh Jurisprudents, when dealing with worshiping and its judgments, have studied the problem of bearing formal resemblance to unbelievers in detail and measured its effects on various worships. The problem, however, has not received the attention it deserves in the fields other than worships; one, therefore, can find few references to the problem in some jurisprudential main works. In this paper, the problem of bearing resemblance to unbelievers in the fields other than worships has been studied comprehensively and using some verses and authoritative traditions, its judicial judgments in three sub-fields including: mode of dressing, adornment and customs has been proved. In this manner, some cases have been judged to be divinely forbidden and some others to be hatel. And the judgment of the resemblance with regard to its effects has been brought into consideration finally.
خلاصه ماشینی:
<H3>الف-1- دلایل عام</H3> <H4>الف-1-1- آیات</H4> آیات متعددی (نساء ، 15؛ مائده، 49 ؛ یونس، 35 ؛ مومنون،71) برای اثبات حرمت تشبه به کفار مورد استناد قرار گرفته (خرازی، 26) ولی دلالت آنها بر مدعا تمام به نظر نمی رسد، زیرا از دقت در متن آیات یاد شده و موضوع مورد بحث در آنها، به دست می آید که این آیات مربوط به مسایل بنیادی دین همانند توحید و شرک، عبودیت، رسالت پیامبر اکرم (ص ) وحکم بر طبق »ما انزل الله» است چنان که سخنان مفسرین نیز گویای همین مطلب است (طبرسی2، 110و204 ؛3، 108 ؛4، 112 ؛ علامه طباطبایی،5 ، 82 و 349 ؛10، 56 ؛ 15، 46).
<H3>الف-2- دلایل خاص</H3> در زمینهی تشبه به کفار در پوشش، روایاتی وارد شده که مهم ترین آنها مورد بحث قرار می گیرند: حدیث اول: عن ابی عبدالله(ع) قال: اوحی الله عز و جل الی نبی من انبیائه قل للمومنین: لاتلبسوا لباس اعدائی و لاتطعموا طعام اعدائی و لاتسلکوا مسالک اعدائی فتکونوا اعدائی کما هم اعدائی (صدوق، فقیه، 1،52 ؛ علل الشرایع، 348 ؛ تهذیب،6 ، 172؛ حر عاملی،3، 279) در تهذیب، فعلها به صورت غایب و به جای«لا تسلکوا مسالک اعدائی«لایشاکلوا بمشاکل اعدائی» آمده است.
(علل الشرایع، 348 ؛ حرعاملی، 3، 279) نهی در عبارت « لاتسلکوا مسالک اعدائی» شامل آداب و رسومی میشود که از ویژگیها و شعارهای کفار است؛ در صورتی که شخص آن را زی خود قرار دهد به گونه ای که در عرف، طی کنندهی طریق آنها شمرده شود و نهی، ظهور در حرمت دارد (مظفر1، 102؛ آخوند خراسانی 149) چنان که شیخ حر عاملی نیز آن را حمل بر حرمت نموده است (3، 278) پس طبق این حدیث، تشبه به کفار در آداب و رسوم آنها، بر وجهی که ذکر شد حرام خواهد بود.