چکیده:
اعاده دادرسی از طق فوقالعاده شکایت از احکام است و راهی است برای مراجعه به دادگاه
صادر کننده حکم به منظور عدول از حکم و جبران خطا و اشتباهاتی که یا ناشی از عمل
قاضی یا محکوم علیه و حتی محکوم علیه بوده است .
اعاده دادرسی به استحکام احکام دادگاهها و اعتباری که این احکام به لحاظ قطعیت کسب
میکنند لطمه وارد میسازد و به همین جهت محدودیتها و قیودی ایجاد شده است تا منحصرا
در موارد ضرورت مورد استفاده قرار گیرد . دادگاهها در رسیدگی به درخواست اعاده
دادرسی علاوه بر رعایت دقیق ضوابط مربوط باید از تفسیرهای ارفاگونه پرهیز کنند .
اعاده دادرسی به اصلی و طاری تقسیم میشود . برای پذیرش درخواست اعاده دادرسی علاوه
بر تقدیم دادخواست و رعایت شرایط قانونی ان و پرداخت هزینه دادرسی و رعایت مهلت
مقرر در ماده ۴۲۷ تا ۴۳۰ قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی
، اولا ؛ باید حکم مورد درخواست اعاده دادرسی از جمله احکام مذکور در ماده ۴۲۶ باشد
. ثانیا ؛ جهات درخواست منحصرا منطبق باشد با جهاتی که در قانون احصاء شده است . با
تحقق این شرایط اعاده دادرسی قبول والا رد میشود .
در صورت قبول درخواست ، اجرای حکم نسبت به محکوم به غیرمالی متوقف و در مورد محکوم
به مالی در صورتی اجرای حکم متوقف میشود که امکان اخذ تامین مناسب از محکومله منظور
جبران خسارت احتمالی محکوم علیه وجود نداشته باشد ، دادگاه با نقض حکم ، مبادرت به
صدور حکم مقتضی میکنند .
در رسیدگی به اعاده دادرسی منحصرا جهت یا جهاتی مورد رسیدگی قرار میگیرد که در
درخواست ذکر شده است . حکمی که به دنبال درخواست اعاده دادرسی صادر میشود ، مجددا
قابل اعاده دادرسی نبوده و ورود یا جلب شخص ثالث در اعاده دادرسی ممنوع است . این
حکم از حیث تجدید نظر و فرجامخواهی تابع مقررات مربوط خواهد بود .
خلاصه ماشینی:
"احکام قابل اعاده دادرسی حسب ماده ۴۲۶ قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی در صورت وجود یکی از جهات اعاده دادرسی نسبت به احکام زیر ممکن است درخواست اعاده دادرسی شود : ۱ ـ حکم قطعی ۲ ـ حکم غیابی که مهلت واخواهی و تجدید نظر ان سپری شده باشد .
این موارد با توجه به ماده ۴۲۶ قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی عبارتند از : ۱ ـ موضوع حکم ، مورد ادعای خواهان نبوده باشد زیرا حکم تابع دعواست و حسب ماده ۲ قانون مذکور هیچ دادگاهی نمیتواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذینفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده انان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست کرده باشد و حسب ماده ۴۸ همان قانون شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست است و در دادخواست هم باید خواسته و بهای ان و انچه را که مدعی از دادگاه درخواست دارد بالصراحه تعیین شود .
به موجب ماده ۴۳۸ قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی ، هرگاه پس از رسیدگی ، دادگاه درخواست اعاده دادرسی را وارد تشخیص دهد ، حکم مورد اعاده دادرسی را نقض و حکم مقتضی صادر میکند ، در صورتی که درخواست اعاده دادرسی راجع به قسمتی از حکم باشد فقط همان قسمت نقض یا اصلاح میگردد و این حکم از حیث تجدیدنظر و فرجامخواهی تابع مقررات مربوط خواهد بود ."