چکیده:
رنگ به عنوان یک عنصر مؤثر در احساسات و روابط میان موجودات از دیرباز تاکنون مورد توجه بوده است.از نظر روانشناسان رنگها در حالات روحی- روانی افراد مؤثر هستند و میتوان از طریق گرایش افراد به رنگها تا حدودی به شخصیت درونی آنها پی برد.شاعران نیز از گروه افرادی هستند که از عنصر «رنگ»در آفرینش واژهها،تصاویر شاعرانه،بیان مفاهیم و همچنین زیبا کردن اثر خود استفادههای زیادی میکنند.خاقانی یکی از شعرایی است که به کثرت از این پدیده استفاده کرده است.خاقانی علاوه بر تصویرسازی،در کاربرد واژهها، اصطلاحات و انتقال مفاهیم از رنگ استفاده کرده است.درا ین مقاله سعی بر آن است تا رنگ،چگونگی استفاده از آن و همچنین کاربردهای آن در هنر شاعری او بررسی شود.
خلاصه ماشینی:
"یکی از مواردی که میتوان در مورد کاربرد رنگ«سیاه»به آن اشاره کرد،این است که خاقانی برداشت دوگانهای از این رنگ
دیوان خود 802 بار این رنگ را به کار برده است.
یکی دیگر از موارد کاربرد رنگ زرد در دیوان خاقانی استفاده از این رنگ برای
برای مثال در مصر این رنگ در مراسم سوگواری استفاده میشده است.
رنگ قرار میدهد که بیشترین کاربرد این الفاظ برای بیان رنگ آسمان است.
(دیوان اشعار997/)کاربرد رنگ کبود برای بیان غم و اندوه
خاقانی در شعر خود به ظاهر از رنگ استفاده میکند اما در حقیقت اهداف
در این بیت رنگ آسمان به جای آبی با رنگ کبود توصیف شده است.
رنگ سرخ نیز از رنگهایی است که با بسامد بالا یعنی در حدود171 مورد در
میکند که خود دلیلی بر این مطلب است که یکی از مفاهیم رنگ سرخ ازنگاه
تندرستی و سلامت از معانی دیگر رنگ سرخ در دیوان خاقانی است:سنگ زردم شده معلول به وقت لعل رخشان شوم ان شاء الله
آتش331/)که خاقانی از هر سه نشان در بیان رنگ سرخ استفاده کرده است.
از دیگر رنگهای پرکاربرد در دیوان خاقانی رنگ سفید است.
رنگ سبز با بسامد 28 بار در دیوان خاقانی تکرار شده است.
نکتهی دیگر که در مبحث رنگ در دیوان خاقانی قابل توجه است استفاده او
خاقانی در دیوان خود به طور غیرمستقیم از رنگ نارنجی نیز استفاده میکند.
(دیوان اشعار431/) در این بیت«غبیرا به معنی سنجد است و کنایه از رنگ نارنجی است.
او در زیبا کردن شعر خود از این پدیده بسیار استفاده کرده است."