چکیده:
نقد،عملی است روشمند و مبتنی بر اصولی که میتواند در دنیای نشر با سودمندیهای قابل توجهی قرین باشد.به رغم اهمیتی که نقد در میان انجمنهای علمی و متخصصان رشتههای گوناگون دارد،بررسی میزان سنجش اعتبار آن نیز از حساسیت خاصی برخوردار است و لازم است با ارزیابی مناسب به میزان صحت و اعتبار آن مبادرت ورزید.از اینرو تعیین عناصر اصلی و مهم برای تشخیص معتبر بودن نقد از جمله اقدامهای بنیادی در این زمینه مطالعاتی است.مطالعه درباره شخصیت علمی نگارنده،اتخاذ شیوه مناسب و مطلوب در معرفی اثر و نیز روش تجزیه و تحلیل متن و ارائه مباحث از جمله معیارهای مهم در سنجش اعتبار نقد است.بررسی صحت اطلاعات مندرج در نقد نیز نقش مهمی در سنجش اعتبار آن دارد.روش تدوین نقد متون و فرآیند پردازش محتوای آن نیز کیفیت نگارش را ارتقاء میبخشد؛تعصب و سوگیری در متون علمی اثربخشی نقد را تضعیف میسازد.انواع شیوههای بیان مطالب علمی از سوی متخصصان و اندیشمندان در حوزههای گوناگون علمی را میتوان در بررسی اعتبار نقد مد نظر قرار داد.از دیگر معیارهای موثر میتوان به محمل و منبعی اشاره کرد که نقد را ارائه میدهد.باید توجه داشت که به سبب امکان درک ناصحیح و نامناسب،ناقد میبایست در شناخت متن بسیار دقیق باشد.
خلاصه ماشینی:
"معمولا میتوان شخصیت علمی ناقد را از منظر تخصصی در حکم معیاری قوی و اثربخش برای سنجش اعتبار نقد در نظر گرفت ولی همواره باید نسبت به دیگر عناصر موثر حساسیت داشت و آنها را نیز در کنار این عامل مهم مد نظر قرار داده و در بررسی لحاظ کرد.
بررسی صحت اطلاعات مندرج در نقد برای سنجش اعتبار یک نقد میتوان از میزان درستی اطلاعاتی که توسط ناقد ارائه شده به عنوان یکی از عوامل موثر در تعیین میزان اعتبار علمی آن استفاده کرد.
ممکن است در حوزه نگارشهای انتقادی این اعتقاد وجود داشته باشد که اگر متنی توسط یک ناقد بررسی شد نیازی به نقد دوباره آن نباشد؛ولی به نظر میرسد که در موارد متعدد میتوان از متنی مهم و تأثیرگذار برداشتهای مختلفی ارائه داد و بررسیهایی را از ابعاد گوناگون به انجام رساند.
با وجود نقش اثربخش نقدهایی که درباره نقدهای مکتوب میتوان بیان کرد از این نکته نیز نمیتوان غفلت ورزید که اظهار نظر متخصصان موضوعی معتمد،یکی از عوامل ارزشیابی نقد بوده و باید در کنار دیگر عناصر سنجش از آن بهره گرفت.
در خصوص ناشر اثر باید تعیین کرد که چه ناشری به نشر کتاب مبادرت ورزیده؟آیا کتاب توسط خود نویسنده منتشر شده یا ناشر ضعیفی دارد؟سنجش خودانتشاری کتاب میتواند در برخی موارد با دشواری همراه باشد؛زیرا نویسنده میتواند برای خود تحت نام ناشری برانگیزنده-که البته کار سختی نیز نیست-به انتشار بپردازد،در حالی که با بررسی بیشتر مشخص میشود که آن نشر تنها یک تا چند اثر محدود از آن نویسنده منتشر کرده است (سوانسون،442002؟)که این امر میتواند موجب فریب مخاطب از نظر موضع اعتبار نشر شود."