چکیده:
اصطلاح نقیضه یکی از فنون عمدهء طنز،در ادبیات فارسی معادل پارودی در ادبیات غرب قرار گرفته است؛اما از بسیاری جهات با آن تفاوت دارد.در ادبیات فارسی همهء مقولههای پارودی،بورلسک،تراوستی و...زیر عنوان نقیضه جای میگیرند و نقیضه به تنهایی بار تمامی این اصطلاحات را به دوش میکشد.نوشتار حاضر ضمن بررسی انواع اصطلاحات مربوط به حوزهء نقیضه،به مشخص کردن این تفاوتها پرداخته و ضمن به کارگیری اصطلاح نقیضه در همان مفاهیم معمول و سابق آن،مناسبتر دانسته است که نقیضه معادل بورلسک به کار برده شود نه پارودی.
Naqizeh، as one of the basic techniques in satire، is the equivalent of parody in western literature. But they are different in many aspects. In Persian literature all of the terms such as parody، burlesque and travesty fall under the rubric of Naqizeh، and Naqizeh has the overall connotation of these terms. By considering different expressions in the domain of Naqizeh، the present article argues that "burlesque" is a better equivalent of Naqizeh than "parody"، although we have used Naqizeh in its ordinary and usual meaning.
خلاصه ماشینی:
نوشتار حاضر ضمن بررسی انواع اصطلاحات مربوط به حوزهء نقیضه،به مشخص کردن این تفاوتها پرداخته و ضمن به کارگیری اصطلاح نقیضه در همان مفاهیم معمول و سابق آن،مناسبتر دانسته است که نقیضه معادل بورلسک به کار برده شود نه پارودی.
(Shipley,1970:231) وی بر اساس همین تعریف،پارودی را به سه دستهء پارودیهای لفظی ṣ(Verbal) پارودیهای صوری ṣ(Formal) و پارودیهای درون مایهای (Thematic) تقسیم میکند که اولی تنها به واژههای اثر اصلی نظر دارد و مثال واضح آن در ادبیات فارسی دیوان اطعمه و دیوان البسه است؛دومی به شیوهء نگارش و سبک اثر اصلی میتازد و آن را مسخره میکند و علاوه بر آن،از لحن جدی اثر اصلی برای تأثیرگذاری خودش استفاده میکند،مانند قطعات طنزآمیز فریدون توللی در رسالهء التفاصیل و سومی نیت و محتوای اثر اصلی را به صورت طنزآمیز بازسازی میکند،مانند رسالهء اخلاق الاشراف عبید زاکانی که پارودی است بر اوصاف الاشراف خواجه نصیر الدین طوسی.
(Americana,1975:21/342) پارودی یکی از انواع بورلسک عالی است که در آن شیوهء جدی و مشخصههای متمایزکنندهء یک اثر خاص ادبی،به وسیلهء اعمال تقلیدی ریشخندآمیز،تحقیر میشود و به این وسیله،نمونهء اصلی به صورت بدقوارهای ترسیم میگردد .
پارودی شکلی است از انتقاد طنزآمیز یا شوخی کمیک که از سبک و لحن اثر ادبی خاص یا شیوهء ویژهای در ادبیات تقلید میکند.