چکیده:
مقیاس در ارزیابی بحثی است پیچده که تابع بسیاری از متغیرها از بودجهء پروژهء گرفته شده تا وضعیت محدودهء مورد مطالعه،نوع تأثیرات و قدرت تفکیک نقشههاست.مقیاس و تغییر آن در سه بعد زمان،جرم و مکان قابل طرح است.برای نشان دادن تأثیر تغییر مقیاس در ارزیابی پیامد فعالیتها بر محیط زیست1،الگوی تخریب در ژاپن در 10 واحد کاری اجرا شد.مشخص شد که تغییر مقیاس با روش تغییر بزرگنمایی2و نیز روش جابهجایی چارچوب کاری3تأثیر زیادی در یافتههای الگویی تخریب دارد.برای مثال در تغییر بزرگنمایی مشخص شد که قسمتهایی از محدودهء مطالعاتی که در مقیاس کوچکتر تخریب شده بودند،در مقیاس بزرگتر تقریبا دستنخورده برآورد میشدند.برای نشان دادن تغییر مقیاس جرمی و تأثیر آن در ا.پ.ف.م.، فهرست شناسایی پیامدهای دو سد ایران و ژاپن مقایسه شدند.برای این کار وسعت و حجم دریاچهء سدها مورد قیاس قرار گرفتند و نتیجهء فهرست شناسایی پیامدهای مخزن سد بر محیط زیست به صورت جدولی در قالب فهرست ارزیابی سنجشی-وزنی ارائه شد.مشخص شد که ارزیابی با استفاده از متغیر جرم،به دلیل آنکه وزن آب قابل کمیسازی است در مقایسه با تغییر مقیاس دادههای مکاندار در ا.پ.ف.م.،با سادگی بیشتری انجام میشود.در پایان این مقاله،تغییر مقیاس در سطح مختلف برنامهریزی محیط زیستی بررسی و برای کاهش عدم موفقیت در تصمیمگیری برای مقیاس مناسب در ا.پ.ف.م.پیشنهادهایی ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"g. schindler 1976;) (culhane 1987;buckley 1991 ،آیا نتیجه استخراج دادهها در مقیاس خاص،یا عدم انطباق فرایند ارزیابی با جهان واقعی است؟ اگر زمینهای کشاورزی برای پرورش پسته از نظر کشاورز دامغانی درجهء 1 باشد در برآورد منطقهای ممکن است درجهء 2 محسوب شود (مخدوم،2831)،زمینهایی که در مقیاس کلان بشدت فرسایش پیدا کرده و تخریب شده محسوب میشوند،ممکن است در مقیاس کوچکتر همچنان برای کشت و کار مناسب باشند (warren,2002) به دیگر سخن،برای سنجش نظریهها،مبنای محاسبهها و کار میدانی برای ارزیابی پیامد فعالیتها بر محیط زیست مقیاس،بحثی بحرانی در تهیهء اطلاعات و سپس تفسیر نتیجهها خواهد بود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شماری(4):محدوده مطالعاتی اجرای الگوی تخریب در ژاپن مقیاس جرمی و ارزیابی پیامدها در محیط زیست برای نشان دادن تأثیر تغییر مقیاس جرمی در ارزیابی پیامدهای محیط زیستی سدها ابتدا سد سفیدرود در ایران انتخاب شد.
در حالت حرکت«چارچوبکاری»یا وجودی که محدودهها تقریبا دارای مساحتی معادل یکدیگرند،اختلاف عددی در یافتههای ارزیابی مشاهده میشود جدول شمارهء(2):نتیجهء اجرای الگوی تخریب در ژاپن (به تصویر صفحه مراجعه شود) برای نشان دادن تأثیر تغییر مقیاس به روش«تغییر بزرگنمایی» زیرحوزههای(1 و 01)،(3،2 و 4)،(5،6 و 7)و(8 و 9)در یکدیگر ادغام شدند(شکل شمارهء 3)و عددهای تخریب بدست آمده تفاوتهای زیادی را نسبت بههم نشان دادند.
جدول شمارهء(4):مقایسه بزرگی آثار اکولوژیک دو سد در ایران و ژاپن با حجم مخزنهای متفاوت برای نشان دادن تأثیر مقیاس جرمی (azari dehkordi,2005,brismar,2004) (به تصویر صفحه مراجعه شود) بحث و نتیجهگیری بدون شک یکی از مهمترین جنبههای هر مطالعهء ارزیابی،وابستگی مطالعه به مکان و جرم و تغییر مقیاس در این دو بعد است که در عین سادگی دارای پیچیدگیهای فراوانی است (goodchild and quattrochi,1997;montello and golledge,1999) ."