خلاصه ماشینی:
") 46 همچنین درآیات وارده در سوره یوسف، که تأویل به معنای تعبیر رؤیا به کار رفته، تمامی آنها را به معنای ارجاع به اصل و حقیقت عینی که صورتهای ارائه شده درخواب، اشارتی به آنها است، گرفته است؛ بویژه این سخن یوسف را: (هذا تأویل رؤیای من قبل… ) علامه می نویسد: (فرجوع ما رآه من الرؤیا الی سجود ابویه واخوته له، وان کان رجوعا، لکنه من قبیل رجوع المثال الی الممثل… وکذا سائر الموارد… فقد استعمل التأویل فی جمیع هذه الموارد، فیما یرجع الیه الرؤیا من الحوادث.
) 54 (ولتعرفنهم فی لحن القول) (محمد /30) ولی علامه در تفسیر سوره یونس، تأویل دراین آیه را از قبیل معانی ندانسته و می نویسد: (المراد بالتأویل فی عرف القرآن، هو الحقیقة التی یعتمد علیها معنی من المعانی، من حکم أو معرفة أو قصة او غیرذلک، من الحقائق الواقعیة، من غیرأن یکون من قبیل المعنی… ) 55 * سوره اسراء آیه 35 (واوفوا الکیل اذا کلتم و زنوا بالقسطاس المستقیم ذلک خیر و أحسن تأویلا) دراین آیه پر روشن است که مقصود از تأویل، عاقبت کار است.
* سوره کهف آیه 78 و 82 (سأنبؤک بتأویل مالم تستطع علیه صبرا… ) (ذلک تأویل مالم تسطع علیه صبرا… ) آن گاه که موسی، برکارهای خضر خرده گرفت، خضر بدوگفت: (اکنون تو را برآنچه نتوانستی شکیبا باشی، آگاه می سازم… ) سپس در پایان گفتار خود گفت: (این بود، تفسیر و توضیح آنچه نتوانستی برآن شکیبا باشی… ) پس تأویل دراین دوآیه، چیزی از قبیل آگاهی و تفسیر و توضیح است؛ زیرا عبارت (نبأ) را به کار برده، سپس به گفته های خود، اشاره کرده و آن را تأویل دانسته است."