چکیده:
سه جزیره ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک در فاصله
بین سالهای 1282-1350ش/1903-1971 م.توسط دولت بریتانیا اشغال و در اختیار امارتهای
شارجه و رأس الخیمه که تحت الحمایه رسمی آن کشور بودند، قرار داده شدند.اشغال این
جزایر توسط بریتانیا با توسل به برخی قواعد و اصول حقوق بینالملل به ویژه اصل
حقوقی«سرزمین بلاصاحب»صورت گرفت؛این در حالی بود که این جزایر همواره تحت تسلط دولت
ایران بوده و هیچ گاه بلاصاحب نبودهاند.در این مقاله، به دو سئوال زیر پاسخ داده میشود:آیا اشغال جزایر مورد بحث در
سال 1282 ش/1903 م.مشمول اصل سرزمین بلاصاحب بود؟آیا پس از اشغال جزایر ابوموسی و
تنب که در ظاهر به نام امارت شارجه ولی در عمل توسط دولت بریتانیا صورت گرفت، ایران
به این امر رضایت داد اعتراضی نکرد؟
خلاصه ماشینی:
"3با عنایت به اینکه مفاد یادداشتهای دوم و چهارم سر آرتور هاردینگ وزیر مختار سفارت انگلیس در تهران که تأکید دارد:شیخ شارجه اول متصرف جزایر تنب و ابوموسی بوده و بیرق خود را در جزایری که هنوز رسما در تصرف هیچ یک از دول نبوده، نصب کرده است، با مفاد یادداشت همان سفارت به وزارت امور خارجه ایران [در تاریخ 14 سپتامبر 1961/23 شهریور 1340 و شماره 504(61/1084)]مبنی بر اینکه جزیره تنب از سال 1887 توسط رأس الخیمه اداره میشد و حاکم آن کشور از سال 1921 م.
مطلب قابل ذکر دیگر این است که قرار بود پرچم هیچ یک از طرفین ایران و شارجه به طور موقت در جزایر تنب و ابوموسی در اهتزاز نباشد تا زمانی که موضوع مالکیت و حاکمیت بر جزایر مذکور توسط دو کشور بریتانیا و ایران مورد رسیدگی قرار گیرد؛لیکن دولت بریتانیا به وعدهاش عمل نکرد و در مذاکرات با طرف ایرانی از موضوع جزیره سری که ارتباطی هم به جزایر تنب و ابوموسی نداشت، به عنوان اهرم فشار استفاده میکرد؛مفاد دو یادداشت زیر مبین این امر است:سفارت انگلیس در تهران طی یادداشتی به وزارت امور خارجه ایران به تاریخ 28 ربیع الاول 1323[12 خرداد 1284/2 ژوئن 1905 م."