چکیده:
بر اساس نظریات تفسیری، پدیده های اجتماعی و از جمله حجاب، به صورت مشترک توسط اعضای اجتماع ساخته و پرداخته می شوند به نحوی که در ابتدا هر فردی یک برداشت از یک پدیده اجتماعی دارد، سپس افراد مختلف برداشت های خود را طی تعاملات اجتماعی با یکدیگر در میان گذاشته و نقاط تفاوت و افتراق این برداشت ها و نیز برداشت های اشتباه طی این تعاملات اصلاح شده و یک واقعیت اجتماعی مشترک شکل می گیرد که تمامی افراد اجتماع آن را پذیرفته و به آن گردن می نهند و این واقعیت اجتماعی ساخته شده به وسیله خود آن اجتماع به رفتارهای اجتماعی آنها جهت می دهد. حال برای اصلاح فرهنگ عفاف و حجاب در کشور نیز، باید واقعیت اجتماعی نحوه درست پوشش و رفتار را که طی سالیان گذشته دگرگون و منحرف شده است، بازآفرینی کرد و به تدریج واقعیت جدیدی را مبتنی بر ارزش های اسلامی بازتعریف کرد و به آن عینیت بخشید. بدین منظور در این مقاله که با استفاده از روش تحقیق اسنادی انجام شده است، فرایند اصلاح واقعیت اجتماعی و نهادی کردن حجاب و عفاف طی سه مرحله برونی کردن، عینیت بخشی و درونی کردن ارائه شده است. بر اساس این فرایند، در مرحله نخست، برداشت ها و تفاسیر عینی و مشترک صحیح و ارزش مدار در زمینه نوع رفتار و پوشش (استانداردهای پوششی و رفتاری) در جامعه شکل می گیرد؛ در مرحله دوم، واقعیت های اجتماعی جدید در زمینه نوع رفتار و پوشش، مبتنی بر ارزش های اسلامی متبلور شده و در نهایت در مرحله سوم، ارزش های زیربنایی واقعیت جدید در آحاد جامعه درونی شده و تثبیت می شوند.
خلاصه ماشینی:
"در واقع برای آنکه بیرونی شدن به درستی انجام شود،لازم است استانداردهای پوششی و رفتاری مبتنی برآیات و روایات و با توجه به وضعیت بومی کشور تعریف شده و سپس به صورت منطقی و مستدل،و البته در قالبهای همهفهم رسانهای،به جامعه معرفی و طی فرایندی زمانمند،این استانداردها به برداشت مشترک و عینی در بین کلیه افراد جامعه تبدیل شود،به نحوی که افراد براساس این برداشت مشترک عمل کنند.
اگر در ساختن واقعیت اجتماعی حجاب،از دریچه فرهنگ باستانی ایرانی با جامعه تعامل شود،آنان حساسیت کمتری بدان داشته و آمادگی بسیار بیشتری برای پذیرفتن و عمل براساس آن را دارا هستند؛بنابراین لازم است برای نهادی کردن فرهنگ عفاف و حجاب،از ظرفیت فرهنگ غنی ایرانی که در آن از یک سو زنان همواره و حتی پیش از اسلام دارای پوشش و حجاب بودهاند،و از سوی دیگر غیرت مردان در حفظ ناموس از نگاه نامحرمان به عنوان مؤلفهای ناب و غیر قابل جایگزینی وجود داشته،در قالبهای مختلف رسانهای استفادۀ کامل شود.
براساس آنچه گفته شد،در مرحله سوم و پایانی از فرایند نهادی کردن حجاب در جامعه، با تکرار و گسترش رفتارها،پوششها و نمادهای اسلامی،حجاب در جامعه تثبیت شده و درونی شدن ارزشهای زیربنایی حجاب یعنی عفاف و حیا در اثر گسترش پوششها،رفتارها و نمادهای اسلامی و رسوبگذاری حجاب در جامعه موجب جلوگیری از بازگشت دوباره جامعه به وضعیت قبلی طی نسلهای بعدی میشود که البته این امر به سیاستگذاری درست دولت در حمایت از پدیده حجاب بستگی دارد."