چکیده:
اسلام بهعنوان یگانه مکتب انسانساز،توجه خاصی به رفع حوائج مادی او دارد و الگوهای خاصی برای روابط نهادهای مختلف اجتماعی و اقتصادی در نظر گرفته است.از این منظر،در جامعهء انسانی،هدف و انتظار از تحکیم بنیادهای اقتصادی،تمرکز و تکاثر ثروت و سودجویی و نفعپرستی نیست،بلکه انتظار،رفع نیازهای اساسی انسان در جریان رشد و تکامل مادی و معنوی او و رسیدن به اهداف غایی خلقت و ریشهکن کردن فقر و محرومیت است.اقتصاد اسلامی، حداقل در دو زمینه نظریهپردازی میکند:1)تحلیل الگوی ایدهآل اقتصاد اسلامی 2)شناخت وضعیت موجود اقتصادی جامعه.در این مقاله چگونگی فعالیت اقتصادی دولت و وظایف آن در الگوی ایدهآل اقتصاد اسلامی مورد بحث این تحقیق است.فرضیهای که در این رابطه مطرح شده،بدین شرح است:" از عمده وظایف دولت و حاکمیت اسلامی،فراهمکردن زمینههای مناسب برای فراگیرشدن قسط و عدل،بروز خلاقیتهای گوناگون انسانی و هموارکردن مسیر فعالیتهای اقتصادی و تولیدی با ارائهی فرصتهای برابر و عادلانه،رفع تبعیضات ناروا و فراهمکردن امکانات لازم در هر مقطع و هر بخش است."آزمون فرضیه،به دو روش عقلی و روایی صورت گرفته است.و در نهایت فرضیههای تحقیق درهر دو روش به تأیید رسید.
خلاصه ماشینی:
"تحلیل وظایف اقتصادی دولت جهت تحقق عدالت اقتصادی در الگوی ایدهآل اقتصاد اسلامی مصطفی سمیعی نسب* چکیده: اسلام بهعنوان یگانه مکتب انسانساز،توجه خاصی به رفع حوائج مادی او دارد و الگوهای خاصی برای روابط نهادهای مختلف اجتماعی و اقتصادی در نظر گرفته است.
فرضیهای که در پاسخ به سؤال فوق مطرح شده و در طول تحقیق به دنبال اثبات درستی آن هستیم،بدین شرح است: «از آنجا که دولت اسلامی با مشروعیت الهی،بر مردم حکومت میکند و وسیلهای برای هدایت جامعه بهسوی کمال نهایی است،لازم است در ترتیبات و سیاستهای اقتصادی جامعه،رعایت مصالح و مفاسد واقعی مترتب بر این دخالتها را مدنظر قرار دهد.
بر این اساس،در الگوی ایدهآل جامعه اسلامی- که عبارت است از جامعهای که در آن تمامی افراد مومن هستند و امر و نهیهای ضروری شریعت اسلامی،یعنی واجبات و محرمات-را رعایت میکنند-از عمده وظایف دولت و حاکمیت اسلامی،فراهمکردن زمینههای مناسب برای فراگیر شدن قسط و عدل،بروز خلاقیتهای گوناگون انسانی و هموارکردن مسیر فعالیتهای اقتصادی و تولیدی با ارائهی فرصتهای برابر و عادلانه،رفع تبعیضات ناروا و فراهمکردن امکانات لازم در هر مقطع و هر بخش است.
به عبارت دیگر، مشکلاتی وجود دارد که اجازه نمیدهد بازار در بخش تولید،به صورت کارآیی پارتویی عمل کند و در این زمینه،این مشکل را مطرح میکنند که بهطور تقریبی مبتلا به تمام اقتصادها بوده است و در جامعه ایدهآل اسلامی نیز امکان بروز دارند و عبارتند از:61 1.
نتیجهگیری از آنجا که دولت اسلامی وسیلهای برای هدایت جامعه بهسوی کمال نهایی است،لازم است در تنظیم ترتیبات و سیاستهای اقتصادی جامعه،رعایت مصالح و مفاسد واقعی مترتب بر این دخالتها را مورد توجه قرار دهد."