چکیده:
به نظر آقای ماهرویان مشکل اصلی انسان شرقی به ویژه مردمان ایران زمین در این است که از سویی خود را علاقهمند به تجدد نشان میدهند و از دیگر سو به شدت وابسته به سنتهای فکری و تاریخی خود هستند. و این موجب شده است که در نسبت بین تجدد و مدرنیته و سنتهای فکری، دینی، تاریخی خود، نه سنت خود را آنگونه که هست و نه تجدد را آنگونه که شایسته آن است، بشناسد. در حالی از تجدد حرف میزنیم که هیچیک از مؤلفههای اصلی مدرنیته در سرزمین ما جامه تحقق بر تن نکرده است. نهایت اینکه تنها راه بیرون رفت از مشکلاتی که با آنها دست به گریبانیم این است که خرد مدرن و مدرنیته ایرانی را ایجاد کنیم و الا محکوم به فروپاشی خواهیم بود.
خلاصه ماشینی:
"اشاره در اینکه انسان شرقی از جمله مردمان ایران زمین بایستی برای حل مشکلات فکری، سیاسی، علمی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود راهحلهای معقول و منطقی بیابند و کم کم آنها را حل نمایند و گره از کار خود بگشایند، هیچ تردیدی وجود ندارد اما تمام سخن در این است که آیا تنها راه رسیدن به این هدف ایجاد خرد مدرن و رسیدن به مدرنیته غربی است.
راهحل درست مسئله را در این است که ضمن احترام عمیق قائل شدن به حوزه عقل و تجزیه و تحلیل عقلانی در مسائل بشری و علمی، برای رسیدن به نتایج و ثمرات جدید در حوزههای معرفت بشری و دینی، نباید رابطه خرد آدمی از عالم قدس و بنیاد هستی یعنی خداوند متعال گسسته گردد چرا که برای هدایت انسان به قلههای کمال، سعادت و معنویت حقیقی خرد مرتبط با عالم قدس کارساز و چارهساز است."