چکیده:
از زمان نزول قرآن تاکنون مخالفان اسلام کوشیدهاند تا آن را ساختهء ذهن بشر و برگرفته از منابع پیشین معرفی کنند.فرضیهء اقتباس داستانهای قرآن از متون ادیان گذشته یکی از زمینههای فعالیت خاورشناسان بوده است.آنها علاوه بر اتهام اقتباس،گاهی پیامبر را به خطای تاریخی نیز متهم کرهاند.حکایت هامان از این دست است.مدعیان خطای تاریخی قرآن برآناند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم بر اثر سوء برداشت از منابع یهودی،هامان وزیر خشایارشا را با وزیر فرعون معاصر حضرت موسی علیه السلام اشتباه گرفته است.این فرضیه به دلایل متقن مردود است؛بسیاری از محققان،کتاب استر را که وزیر خشایارشا بودن هامان در آن مطرح شده اثری افسانهای دانستهاند.از سوی دیگر،محتوای گزارش قرآن از هامان هیچ مشکلی با واقعیات تاریخی ندارد،بلکه تحقیقات باستانشناسی-که خود غربیها انجام دادهاند-شواهد محکمی در تأیید تاریخی بودن هامان و تعلق او به دربار فرعون در عهد موسی را به ثبت رسانده است.
خلاصه ماشینی:
"برخی از خاورشناسان و دانشمندان آگاه به کتاب مقدس این ادعا را طرح کردهاند که در دربار فرعون چنین شخصیتی وجود نداشته است،بلکه حضور او در داستان موسی و فرعون صرفا یک اشتباه تاریخی از سوی حضرت محمد صلی الله علیه و اله و سلم است که او را از داستان کتاب استر در عهد عتیق به داستان موسی و فرعون برده است!به راستی آیا هامان شخصیتی تاریخی در عهد خشایارشا بوده است؟آیا امکان ندارد که هامان شخصیتی تاریخی در دربار فرعون بوده باشد؟ما در این مقاله در صددیم به اثبات برسانیم که هامان قرآنی با واقعیتهای تاریخی و منابع باستانشناسی تأیید میشود و به عکس،هامان عهد عتیق و برخی دیگر از شخصیتهای مذکور در داستان هامان در کتاب استر،شخصیتهای خیالی و افسانهای هستند و نام آنها وامدار نام برخی خدایان بابلیان و عیلامیان است.
23 آرتورجفری24که اثری مشهور به نام واژههای دخیل در قرآن نوشته است نیز در این باره میگوید:«هامان در قرآن،به عوض آنکه در داستان استر ظاهر شود،به صورت یکی از بزرگان دربار فرعون در مصر دوران حضرت موسی پدیدار میگردد.
او رایزنی خود را با یکی از برجستهترین مصر شناسان فرانسوی که با زبان عربی قدیم نیز آشنا بوده،چنین شرح میدهد: من کلمۀ هامان را با همان نگارش قرآن کپی کرده و به وی نشان دادم و به او گفتم که این کلمه از یک جمله،در متنی مربوط به قرن هفتم میلادی گرفته شده و جمله مربوط به شخصی است که با تاریخ مصر مرتبط بوده است."