چکیده:
در نگرش اسلامی، ارتباطی وثیق میان مبانی نظری و عملی مصرف در جامعه اسلامی، وجود دارد. مبانی نظری مصرف، رویکرد کلی اسلام به مصرف را معین میکند. این جهتگیری، موجب شکلگیری مبانی عملی مصرف به عنوان اصول عملی حاکم بر مصرف در جامعه اسلامی میشود. در این نوشتار، با استفاده از روش تحلیلی، مبانی نظری و عملی مصرف در جامعه اسلامی بررسی شده و با تطبیق بحث بر وضعیت مصرف در ایران راهکارهای عملیاتی برای حرکت در جهت تأمین مبانی عملی مصرف در جامعه اسلامی ارائه میشود. فرضیه اصلی تحقیق آن است که تحقق مبانی عملی مصرف در ایران نیازمند استفاده از مجموعهای از راهکارهای فرهنگی و اقتصادی است. مقاله حاضر، پس از بیان مبانی نظری و عملی بحث، ارتقای آموزش عمومی و جهت دهی رسانهها، معرفی اسوههای برتر، اصلاح نظام قیمتها وداشتن الگو و برنامه مناسب را به عنوان چهار راهکار مهم برای اصلاح الگوی مصرف جامعه مطرح کرده است.
According to Islamic belief, practical principles of consumption in the society are rooted in theoretical principles of consumption. These theoretical principles determine the general approach of Islam regarding consumption. This orientation results in formation of behavioral standards as practical principles governing consumption in the Islamic society. Utilizing an analytical method, the present paper aims at studying the theoretical and practical principles of consumption in the Islamic society, collating these principles to consumption in Iran, and presenting operational procedures to achieve these practical principles in the Islamic society. The main hypothesis of the paper is that in order to realize these practical principles of consumption in Iran, a series of cultural and economic strategies must be executed. After presenting the theoretical and practical principles of consumption, the following four important strategies have been offered as methods to correct consumption paradigms in the society: heightening public awareness and correcting media orientations; introduction of superior paradigms; correction of the price system; and implementation of appropriate standards and programs.
خلاصه ماشینی:
"107 ب ـ معیار ارزش نبودن مصرف براساس مبانی اسلامی، برخورداری از ثروت و مال علامت کرامت و بزرگی افراد نیست و آنها نمیتوانند اموال را هر مقدار و در هر راهی مایل بود صرف نمایند، توضیح و تبیین این مطلب در روایت زیر از امام صادق( خطاب به یکی از مسلمانان آمده است: آیا چنین تصور میکنی که خداوند کسی را که مالی داده به دلیل کرامتش بر او است و فرد محروم از آن را خوار شمرده است؟ هرگز، بلکه مال، مال خداست و آن را نزد اشخاص به امانت میگذارد و بر ایشان روا میدارد که از آن با میانهروی بخورند و با میانهروی بنوشند و با میانهروی بپوشند و با میانهروی زناشویی کنند و با میانهروی از مرکب استفاده کنند، و هر چه جز آن باشد، به فقرای مؤمنان دهند و به نابسامانی زندگی ایشان سامان بخشند پس هر کس چنین کند خوردنی و نوشیدنی و سواری و مرکب و زناشویی او حلال است و هرکس چنین نکند، بر او حرام خواهد بود.
با توجه به اینکه وضعیت فعلی مصرف در ایران، به ویژه در بخش انرژی بالاتر از متوسط مصرف کشورهای دیگر است و اقشاری از جامعه به علل مختلف، از جمله پایین بودن سطح دانش و آگاهی، چشم و همچشمی، هوا پرستی و مدگرایی مبتلا به اسراف، تجملگرایی و رفاه زدگی هستند، تقویت و ترویج مبانی نظری و نهادینه کردن فرهنگ مصرفی صحیح و منطقی که تأمین کننده مصالح و منافع ملی است، امری ضروری میباشد."