چکیده:
علی علیه السلام مد نظر قرار داده است. وی در مقدمه،پس از عطف نظر به چشمانداز طبیعی قدرت و منشأ پیدایی آن،سه شرط اساسی را برای ماندگاری حکومت ضروری و اجتنابناپذیر میداند: 1)مقبولیت و مطلوبیت مردمی داشته باشد؛ 2)مردم برای بقای آن وفاداری به خرج دهند و در مقابل دشمن از آن دفاع کنند؛ 3)در برابر خواستها و قوانین حکومت مطیع و نظم پدید آمده را پذیرا باشند. از نظر نویسنده در اندیشهی دینی منشأ پدیداری قدرت،ارادهی ملتهاست و مبدأ مشروعیت آن اذن خدا.از اینروی به سازوکارهای نظاممندی نیاز دارد که در اندیشهی دینی تبیین شده است. سپس وی با التفات به راهبردهای حکومتی در بیان امیر مؤمنان علی علیه السلام به تشریح مهمترین آنها میپردازد که اصل رعایت حقوق متقابل حکومت و مردم در رأس آنها قرار دارد و شامل سرفصلهایی بدین قرار است: -همدردی با طبقات محروم؛ -تعمیم تعلیم و تربیت(با عنایت به گونههای آن)؛ -بسط عدالت اجتماعی؛ -تلاش در عمران و آبادانی و تأمین معیشت و رفاه مردم؛ -رشد سرانهی ملی و افزایش قدرت اقتصادی؛ -امنیت اجتماعی و دفاع از مرزها(دفع ظلم و تجاوز داخلی و خارجی)؛ -احیای حدود و فرایض الهی و...آنچه موجب مقبولیت مردمی و ماندگاری حکومت و نیز بیاثر شدن توطئهی دشمنان آن میشود،گام نهادن در جهت انتظارات مردم و مشی معقول در قالب وظایف قانونی است. نویسنده،با یادکرد این آموزهی حکومتی،در صدد روشن ساختن اصول منشوری برای حکومتهای مردمی است.وی در تمامی بخشهای این مقاله اصول راهبردی دینی را بر حسب معیارهای ارائه شده از سوی امیر مؤمنان
خلاصه ماشینی:
"سپس وی با التفات به راهبردهای حکومتی در بیان امیر مؤمنان علی علیه السلام به تشریح مهمترین آنها میپردازد که اصل رعایت حقوق متقابل حکومت و مردم در رأس آنها قرار دارد و شامل سرفصلهایی بدین قرار است: -همدردی با طبقات محروم؛ -تعمیم تعلیم و تربیت(با عنایت به گونههای آن)؛ -بسط عدالت اجتماعی؛ -تلاش در عمران و آبادانی و تأمین معیشت و رفاه مردم؛ -رشد سرانهی ملی و افزایش قدرت اقتصادی؛ -امنیت اجتماعی و دفاع از مرزها(دفع ظلم و تجاوز داخلی و خارجی)؛ -احیای حدود و فرایض الهی و...
هرچند از این جمله میتوان نوعی گلایه از برخی اصحاب و مردم و هدف آنان در بیعت با امام استنباط نمود،چنانکه انتظار جمعی مثل طلحه و زبیر،جای یافتن در ارکان قدرت و حکومت بود؛اما با نگرش واقعبینانهتر شاید بتوان ابعاد مثبت دیگری را از این جمله دریافت و آن اینکه امام علی علیه السلام با نگرشی عالمانه به هدف مردم و انتظارات واقعی آنان از حکومت میفرماید: هدف من از پذیرش حکومت و بیعت شما،فقط ایفای وظیفهی الهی و انجام مسؤولیتی است که خدا بر دوش امامان و علما قرار داده است،اما رویکرد شما به بیعت با من-یا به هرحکومت و حکمران دیگری-برای تأمین امنیت رفاه اجتماعی،عدالت،رشد اقتصادی و یا هرهدف دنیایی دیگر است که زندگی شما را تأمین نماید."