پژوهشی درباره مارکسیسم: مارکسیسم و نیروی محرک تاریخ

"1-استقراء و تتبع ناقص مارکس از میان عوامل سازندهء تاریخی تنها به یک عامل چشم دوخته و عوامل دیگر را که بعدا یادآور می‌شویم نادیده گرفته است وی در صورتی می‌تواند یک چنین ادعا کند که‌ در تاریخ بشر،تتبع عمیق انجام داده باشد،آن هم نه در تاریخ یک کشور و نه درباره پدیده‌های‌ (5)-مارکس و مارکسیسم ص 33 (6)-مقاله‌ای درباره نظریه مادی دربارهء تاریخ اجتماعی در یک کشور و یا یک قاره،بلکه باید همهء پدیده‌های اجتماعی را اعم از اقتصادی‌ سیاسی،فرهنگی،اعتقادی،اخلاقی،نظامی،حقوقی و علمی را در تاریخ بشر در همهء اقوام و ملل در پنج قارهء عالم،تجزیه و تحلیل کرده باشد و در همه جا بدون تعصب،باین‌ نتیجه رسیده باشد که تنها عامل محرک تاریخ پدید آرنده مکتب و فلسفه حقوقها و کلیه‌ اندیشه‌ها،همان دستگاههای تولید و روابط اقتصادی بوده است."