چکیده:
در این تحقیق آلودگی خاک با ترکیبات نفتی در منطقه عظیمآباد(جنوب پالایشگاه تهران)بررسی شده است.از سالها قبل خاک این منطقه در اثر نشت احتمالی ترکیبات نفتی از مخازن زیرزمینی و یا لولههای انتقال فرسوده و نیز زوائد ناشی از پالایش نفتخام آلوده گردیده که نمونه بارز آن را میتوان در آب نهرهای جاری در منطقه و خاکهای اطراف آن به وضوح مشاهده نمود.
برای بررسی آلودگی خاک منطقه آزمایشهای مکانیک خاک(دانهبندی،هیدرومتری،حدود خمیری و روانی،نفوذپذیری،وزن مخصوص صحرایی)و آزمایشهای اندازهگیری آلایندهها با شاخص BTEX (بنزن،تولوئن،اتیل بنزن و زایلن)بر روی نمونههای خاک صورت پذیرفته و مقادیر غلظت کل و غلظت قابل نشت نمونهها نیز اندازهگیری شدند(میزان نشست آلایندهها توسط آزمایش خصوصیات نشت و سمیت یا TCLP اندازهگیری گردید).علاوه بر این مقادیر مجاز آلایندهها در خاک منطقه با استفاده از جداول توصیه شده توسط سازمان محیط زیست امریکا نیز بررسی گردید.
مقایسه مقادیر موجود آلودگی در نمونههای خاک با مقادیر مجاز آلودگی حاکی از آن است که خاک منطقه عظیم آباد در برخی از مناطق،آلوده به ترکیبات نفتی است.همچنین نتایج آزمایش نشت در خصوص نمونههای خاک منطقه حاکی از نشت آلایندهها در برخی از نمونهها بوده،بنابراین امکان نشت آلودگی از برخی خاکهای آلوده منطقه به آبهای زیرزمینی وجود دارد.
در انتهای این تحقیق،با توجه به نوع آلودگی و شرایط موجود منطقه،راهکارهای مفیدی که باید به منظور کنترل آلودگی مدنظر قرار گیرند ارائه و برخی از روشهای مناسب پالایشی جهت زدایش آلودگی از خاکهای منطقه پیشنهاد گردیدهاند.
خلاصه ماشینی:
"(تصویرتصویر) شکل شماره(2):کروکی محل نمونهبرداری در منطقهء عظیمآباد مواد و روشها با توجه به اینکه تعیین آلودگی و روشهای پالایشی جهت بهسازی خاکهای آلوده منطقه عظیمآباد بدون داشتن مشخصات ژئوتکنیکی و آزمایشهای محیط زیستی آنها میسر نمیباشد،بنابراین در این تحقیق برای شناسایی برخی از خواص مهندسی خاک تعدادی از آزمایشهای مکانیک خاک،از قبیل درصد رطوبت،دانهبندی،حدود اتربرگ،وزن مخصوص صحرایی،نفوذپذیری(داس،1374)و pH ،و نیز آزمایشهای محیط زیستی از قبیل خصوصیات سمیت و نشت TCLP 1(Federal Register,1986)بر روی نمونهها انجام گرفت که شرح آزمایشهای مکانیک خاک در کتاب آزمایشگاه مکانیک خاک(بازیار و صالحزاده،1375)بیان گردیده است.
پیشنهادها با توجه به نتایج حاصل از آزمایشهای نشت و سمیت TCLP و مقایسه نتایج آنالیز نمونه خاکهای(جدول شماره 3)بستر نهر آلوده و نمونههای عمود بر محور با مقادیر پیشنهادی آژانس حمایت محیط زیست کشور امریکا و همچنین نتایج آزمایشهای مکانیک خاک برای نمونههای برداشت شده از خاک،نکات زیر به منظور کنترل و کاهش آلودگی خاک منطقه عظیمآباد پیشنهاد میگردد: جدول شماره(3):مقادیر غلظت BTEX قابل نشت نمونههای خاک در آزمایش TCLP (تصویرتصویر) شناسایی،کنترل و محدود کردن منشاء آلودگی با توجه به وجود پالایشگاه تهران در شمال منطقه عظیمآباد و فعالیت آن در سالهای متمادی و احتمال فرسودگی تانکهای زیرزمینی ذخیره نفت،لولههای انتقال و زوائد حاصل از پالایش نفت خام میتوان احتمال آلودگی آبهای زیرزمینی پایین دست پالایشگاه را ناشی از موارد مذکور دانست."