خلاصه ماشینی:
خوشبختانه در این نوشته ها, مصاحبه ها, کتابها و گفتارهای مورد اشاره, مطالب و مسائل بسیار مهم و سازنده ای مطرح گشته است که توجه به آنها برای حوزه ها ـ در همه سطوح و شئون ـ از اهم وظایف و واجبات است; مانند آنچه در کتاب (ده گفتار), ازعالم شهید, شیخ مرتضی مطهری خراسانی آمده است; و در کتاب (مرجعیت و روحانیت), یعنی مقالات مفید آن, از جمله مقاله شهید مطهری, با عنوان (مشکل اساسی در سازمان روحانیت).
خوب است کسانی از فاضلان دلسوز و علاقه مند دست به این کار بیازند و همه مطالب و کتابها و مقاله ها و مصاحبه های مربوط به این موضوع (یعنی علمای دینی, حوزه ها, و تکالیف و صیرورتها و موضعگیریها و ضرورتها و اوضاع موجود و اوضاع مطلوب) را از قدیم تاکنون جمع آوری و فهرست نویسی کنند و تدوین نمایند, و خلاصه گیری کرده نتایج و نکته ها و پیشنهادها و طرحهای مهم را جدا سازند, و به صورتی مناسب در دسترس قرار دهند.
1 پس اگر درباره زمینها و چهارپایان مسئولیم, درباره انسانها چطور؟ مسئول نیستی؟ اگر بینوایان باید از رفتن به حج نیز محروم نباشند, پس ما چه ادعایی داریم, و چگونه مسلمانی هستیم, آنهم مسلمان شیعه جعفری؟ فقر تنها موجب محرومیت مادی نیست, که فقط زندگی مادی انسان محروم را تباه سازد, بلکه موجب محرومیت معنوی نیز هست, یعنی محرومیت از فراگیری دین و عمل درست به احکام دین و سپس سقوط… و آیا چه کسانی مسئول حرمان محرومان و بینوایی بینوایانند؟ از احادیث استفاده می شود که مسئول عمده در این باره سه طایفه اند, حاکمان, عالمان و توانگران (امراء, علماء, اغنیاء).