چکیده:
این مقاله ابتدا به معرفی ساختاری و محتوایی کتاب اندیشه سیاسی در اسلام سدههای میانه میپردازد.محتوای آن دو بخش اصلی دارد که در مجموع ده فصل را دربرمیگیرند.سپس در بخش اصلی مقاله،نکات انتقادی مهم مطرح و پیشنهادهای اصلاحی و سازنده برای بهبود آنها ارائه میشود.سرفصل مهمترین انتقادهای آن به قرار زیر است:فقدان روششناسی روشن و چارچوب نظری آشکار،رویکرد تحلیلی پوزیتیویستی،تاکید بر اندیشه سیاسی اهل سنت و غفلت از اندیشه سیاسی شیعه،تاکید بر وامداری اسلام نسبت به یهودیت و مسیحیت،ضرورت بازنگری در معادل سازی واژگان تخصصی و تهیه فهرست منابع یا کتابشناسی،و لزوم پاسخگویی به برخی شبهات علمی در پاورقیهای توضیحی.باوجوداین،کتاب حاضر به عنوان اثری کلاسیک در حوزه اندیشه سیاسی در اسلام به عنوان یک متن دانشگاهی در کنار دیگر آثار قابل بهرهگیری است.
خلاصه ماشینی:
"2. معرفی ساختاری این کتاب با تأکید بر اندیشههای برخی از متفکران سیاسی مسلمان چون غزالی،فارابی و ابن رشد به بررسی سنتهای عمده اندیشه سیاسی اسلامی از سده هشتم تا پایان سده پانزدهم هجری پرداخته و علاوه بر ترسیم خطوط کلی فلسفه سیاسی اسلام،تصویری از تفکر عمومی و گسترش نهادهای اصلی فلسفه سیاسی اسلام ارائه داده است.
کتاب در دو بخش جداگانه «قانون اساسی[شریعت]و تاریخ اسلامی»و«میراث افلاطونی»در ده فصل تنظیم شده و در بخشی از معرفی آن آمده است:«حضرت محمد،دین و دولتی جهانی پایهریزی کرده و همانطور که اسلام به فراسوی مراکز آغازین خود گام مینهاد،متفکران سیاسی مسلمان نیز مجبور به کاربست قانون وحی الهی پیامبر با شرایط جدید بودند».
بررسی کتاب استحقاق الامامه حاجظ در ردیف آینههای بعدی است که میان سه نوع امام تمایز قایل میشود:«رسول،نبی و امام»(روزنتال،1387،61)او نیاز به انبیاء و خلفاء را با تاکید بر اینکه عقل فاقد توان لازم برای تضمین رفاه انسان را توجیه میکند و میگوید:تنها یک امام باید مسوول صلاح و دنیای مردم باشد تا وحدت اسلام را تضمین کند.
این امر او را قادر میسازد تا هم فلسفه عملی یونان را بر روی اسلام و دولت اسلامی خود به کار ببندد و هم سرشت سیاسی شریعت را همراه با فرصت بینظیر آن برای کسب آنچه قرار بود فلسفه برای یونانیان به دست آورد،یعنی خیر اعلی،برجسته کند»(روزنتال،1387،199).
4. نتیجه این مقاله در راستای معرفی و ارزیابی کتاب اندیشه سیاسی اسلام در سدههای میانه به نگارش درآمده و در پنج بند جداگانه سامان یافته است:پس از چکیده و معرفی واژگان کلیدی،نخست مقدمه نظری و دوم سرفصلهای کتاب،معرفی گردید."