چکیده:
آب یک منبع حیاتی و کمیاب است،به همین دلیل،کیفیت آب برای مصارف انسانی در درجه اول اهمیت قرار دارد.مشخصههای فیزیکی و شیمیایی تشکیلدهنده«کیفیت آب»عبارتند از خلوص،شفافیت،نرمی(سبکی)،شوری،فقدان یا پایین بودن میزان عناصر افزودنی به آن. سرب و مس را میتوان دو عامل عمده آلایندههای آب آشامیدنی به شمار آورد،زیرا مصرف بیش از حد مجاز این دو عنصر سبب افزایش خطر و احتمال بروز انواع بیماریها میگردد. در این بررسی غلظت این دو عنصر در آب آشامیدنی شهر تهران توسط دستگاه اسپکترومتری جذب اتمی،اندازهگیری شده است. آزمایش بر روی 180 نمونه آب برداشتی از آبهای ورودی و خروجی چهار تصفیهخانه تهران و آب لولهکشی مناطق مختلف شهر تهران به عمل آمد. نمونههای آب،شامل آب لولههای سرد،گرم و جوشیده باقیمانده از سماور یا کتری منازل مسکونی است. میزان مس در آب سرد 6/2 نانو گرم بر میلی لیتر،در آب گرم 8/2 نانو گرم در میلی لیتر و در آب جوشیده 4/0 نانو گرم بر میلی لیتر است. به همین ترتیب میزان سرب در آب سرد 1/1 نانو گرم بر میلی لیتر،در آب گرم 1/2 نانو گرم بر میلی لیتر و در آب جوشیده 0/7 نانو گرم بر میلی لیتر است. بر پایه ارقام به دست آمده و مقایسه آن با استانداردهای آب آشامیدنی ایران مشخص گردید،غلظت مس پایینتر از حد مطلوب استاندارد(50 نانو گرم بر میلی لیتر)و غلظت سرب تا حدودی بالاتر از حد مطلوب استاندارد(صفر)است.
خلاصه ماشینی:
"باتوجه به تحقیقات انجام شده در این برنامه سعی گردید با اندازهگیری سرب و مس موجود در آب آشامیدنی و مقایسه آن با استاندارد،راهکارهایی برای کاهش غلظت عناصر مذکور و تخفیف آثار سوء آنها ارائه گردد.
از آنجائی که در روش نمونهگیری تصادفی این امکان وجود دارد که براساس نتایج حاصل از نمونه می توان با اعتماد درباره مشخصههای جامعه قضاوت کرد(ملک افضلی و نهاپاتیان وارتکس،1631)،بنابراین انتخاب نقاط نمونهبرداری به صورت تصادفی و از جهت جغرافیایی(شمال غربی-جنوب غربی- جنوب شرقی-شمال شرقی)باتوجه به نقشه 1،به شرح ذیل انجام یافته است(قائمی،9731): 1-8 نمونه آب از ورودیها و خروجیهای 4 تصفیهخانه موجود در تهران؛ 2-211 نمونه آب لوله سرد منازل مسکونی؛ 3-03 نمونه آب لوله گرم منازل مسکونی؛ 4-03 نمونه آب جوشیده(سماور یا کتری)منازل مسکونی.
اما باتوجه به حد مطلوب استاندارد مس در آب آشامیدنی ایران که 05 نانو گرم بر میلی لیتر است(سازمان برنامه و بودجه،1731)،میزان غلظت این عنصر در آب آشامیدنی هنوز به حد خطرناک و نگرانکنندهای نرسیده است.
-جدول شماره(6)نشاندهنده این است که غلظت سرب در آب لوله گرم بیشتر از آب لوله سرد است که با جوشیدن مقدار سرب کاهش یافته و کمی بالاتر از حد مطلوب استاندارد آب آشامیدنی در ایران میباشد(سازمان برنامه و بودجه،1731).
باتوجه به اینکه غلظت سرب در آب لولهکشی منازل مسکونی بیشتر از آب خروجی تصفیهخانههای تهران است(نمودار شماره 2)،بنابراین میتواند ناشی از لولهکشیهای شهری و یا داخل ساختمان باشد،زیرا در لحیمکاری برخی از لولهها نظیر چدن،داکتیل سرب به کار میرود که میتواند در اثر خوردگی،اسیدیته و دمای آب بتدریج وارد آب آشامیدنی شود."