چکیده:
خط سراسر انتقال گاز همدان تا بیجار،وظیفه انتقال گاز شیرین را به مناطق شمال و شمار غرب کشور به عهده دارد.مطابق مقررات سازمان حفاظت محیط زیست، احداث و بهرهبرداری از خطوط انتقال گاز نیاز به انجام مطالعات EIA 1دارد.باتوجه به خطی بودن این پروژه،لازم است که برای انجام EIA آن،متدولوژی خاص اینگونه از پروژهها تدوین شود.به همین منظور ابتدا سعی شد با انجام مطالعات کتابخانهای و میدانی،شناختی واقعی از محیط زیست محل انجام پروژه کسب شود. همزمان با مرور منابع فنی پروژه،اقدام به شناسایی کلیه فعالیتهای دو فاز احداث و بهرهبرداری گردید.در نهایت دو روش چک لیست تشریحی و ماتریسی لئوپولد به منظور انجام EIA انتخاب شود.باتوجه به متدولوژی تدوین شده ضرورت داشت که در کلیه مراحل شناخت و انجام این پروژه از ابزارهای RS 2و GIS 3در مطالعه وضع موجود محیط زیست،مسیریابی محیط زیستی گزینهها و تهیه نقشه دقیق کاربری اراضی مسیر انتقال گاز استفاده شود.نتایج مطالعه نشان میدهند که علیرغم بروز خسارات وارده بر محیط زیست،ناشی از عملیات خاکبرداری،خاکریزی و انفجار که در بعضی نقاط خاص انجام خواهد شد،انجام این پروژه بالاخص در فاز بهرهبرداری به دلیل داشتن مزایای اجتماعی و اقتصادی،دارای منافع بالای محلی،منطقهای و ملی خواهد بود.به عبارت دیگر ساخت و بهرهبرداری از این پروژه همخوانی کاملی با اهداف توسعه پایدار در سه سطح یاد شده دارد.همچنین این مطالعه پیشنهاد میکند که،به کارگیری ابزارهای RS و GIS در فرآیند انجام اینگونه از پروژهها(خطی)، نه تنها اجتنابناپذیر میباشد،بلکه اطلاعات کمی بسیار دقیقی را در اختیار ارزیابان محیط زیست،جهت نیل به نتایج کاربردی قرار خواهد داد.روش به کارگیری این ابزار تا حدود زیادی در این مقاله بحث شده است.
خلاصه ماشینی:
"بررسی ویژگیهای فنی پروژه نشان میدهد که ریز فعالیت در دو فاز احداث و بهرهبرداری به شرح زیر خواهد بود:انتخاب و اعمال حریمهای طرح،طراحی پایه و مسیریابی،پاکتراشی اراضی، عملیات تسیح مسیر در حریم تعیین شده،حمل و پیاده نمودن لولههای مخصوص انتقال گاز از کارخانه به مسیر اجرای طرح، عملیات بتن ریزی،ریسه کردن لوله،عایق کاری لوله،خم کردن لوله،جوشکاری،لوله گذاری و خاکریزی،عبور از موانع و تقاطعها، نصب سیستم ایمنی روی خط لوله گاز و نهایتا آزمایش این خطوط (مهندسان مشاور ستیران،2831).
جدول شمارهء 2-مساحت و درصد کاربریهای محدوده بلافصل و تحتتأثیر مستقیم مسیر خط لوله انتقال گاز همدان-بیجار (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار شمارهء 1-درصد کاربریهای محدوده بلافصل خط لوله انتقال گاز همدان-بیجار در خصوص شناسایی و جمعبندی ریسک و خطرات فنی و محیط زیستی این پروژه که با استفاده از مفاهیم مدل پاپیونی انجام شد نتایج زیر حاصل شد: -باتوجه به تقاطع خطوط لوله با رودخانهها و مناطق ویژه زیستی، احتمال بروز ریسک بر این عوامل وجود دارد.
آثار مثبت پروژه یعنی اثرات طرح بر روی محیط اجتماعی در دوره جدول شمارهء 4-نتایج نهایی ارزیابی گزینههای اجرا و عدم اجرا (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نقشهء شمارهء 1-کاربری اراضی محدودهء مطالعاتی به همراه تصویر ماهوارهای منطقه بهرهبرداری قابلتوجه است.
بحث و نتیجهگیری نتایج کسب شده از ماتریس لئوپولد و چک لیست تشریحی و نیز نتایج حاصل از RS و GIS نشان میدهند که: -مهمترین فعالیتهای با آثار منفی در فاز احداث طرح بر روی 54 فاکتور محیط زیستی در نظر گرفته شده،شامل حفاری و انفجار، پاکتراشی مسیر بوده و مهمترین فعالیتهای با آثار مثبت در همین فاز بر روی فاکتورهای مذکور،استخدام نیروی انسانی است."