چکیده:
این مقاله دربارهء زندگینامه و فعالیتهای بزرگترین هنرمند عصر قاجار،صنیع الملک است.استاد ابو الحسن غفاری(1229-1283 ه.ق)که بیش از یک هزار و پانصد اثر رنگ و روغن و لیتوگرافی از وی به جای مانده است، به یقین پرکارترین نگارگر و تواناترین چهرهپرداز سراسر تاریخ نگارگری ایران است.وی موسس اولین هنرستان نقاشی ایران است. بخش عمدهء آثار استاد صنیع الملک،1134 نقاشی 2Lآبرنگ شبه مینیاتور است که در نسخهء خطی شش جلدی کتاب هزار و یک شب محفوظ مانده است.به گفتهء پیشکسوت هنرشناسان دورهء قاجار،«بی.دبلیو رابینسن»،«او بزرگترین مرجع ما در هنرهای دورهء قاجار است.»
خلاصه ماشینی:
"ابو الحسن خان ضمن بازگشت به میهن،براساس تمایل شدیدی که به تعلیم و توسعهء هنر نقاشی در ایران و تربیت شاگردان مستعد در این رشته داشت،مقداری وسایل نقاشی و باسمههای رنگی و گراورهای فراوان از کارهای استادان اروپایی، مانند میکل آنژ،رافائل و تیسین با خود آورد که بعدها در تکمیل هنرستان نقاشی که بنیاد نهاد،از آنها استفاده کرد.
(آژند،1831: 31،41) تأسیس نخستین هنرستان نقاشی در ایران منزلتی که میرزا ابو الحسن خان صنیع الملک پس از بازگشت از سفر ایتالیا به دست آورده بود،با صدور فرمان لقبش از سوی ناصر الدین شاه کامل شد.
شماره موزه 0928 اعلان نقاشخانهء دولتی در روزنامه دولت علیه ایران که طراحی و مدیریت آن به عهدهء صنیع الملک بود،میخوانیم؛ «چون بر روزنامهء سابق قلمی شده بود که بعد از اتمام عمل نقاشخانه،به جهت اطلاع مردم اعلان جدید خواهد شد که هرکس خواسته باشد،طفل خود را به نقاشخانه ببرد که تحصیل این صنعت لطیف نماید،دانسته باشد،لهذا چون این اوقات،عمل ترتیب نقاشخانه از هر حیث پرداخته شده است، اعلان و اعلام میشود که از این تاریخ به بعد،هرکس خواسته باشد طفل خود را به مکتب نقاشخانه ببرد،نقاشخانه دولتی باز است و صنیع الملک روزهای شنبه،خود به تعلیم شاگردان خواهد پرداخت و سایر ایام،شاگردان در همان نقاشخانه از روی پردههای کار استاد و صورتها و باسمههای فرنگستان و غیره به مشق نقاشی و تحصیل این صنعت بدیع میپردازند و روز جمعه را که از ایام تعطیل ملت و دولت است،به جهت آمد و شد تماشاییان قرار داده شده است که از نوکران درباری و سایر اصناف،اعم از هرکس طالب تماشای نقاشخانه باشد،بیاید و تماشا نماید."