خلاصه ماشینی:
"نسخهی مورد بررسی ما(خلاصة التواریخ)در دورهی قاجاره(روزگار سلطنت فتحعلی شاه)تألیف شده و خواهناخواه تحتتأثیر تاریخنگاری این دوره است.
لازم به ذکر است که منبعی که مؤلف خلاصة التواریخ بیشترین بهره را در تدوین اثر خویش نیز از آن برده،چنین ذکری در مورد قتل یزدگرد سوم ندارد(رک:زینت المجالس:1342؛ص 105) بخش دوم: در این بخش مؤلف بدون هیچ مقدمهای پس از شرح چگونگی مرگ یزدگرد سوم،وارد مبحث تاریخ اسلام و ذکر نبوت میگردد.
مؤلف با آوردن ذکر غیبت امام دوازدهم شیعیان و اینکه اعتقاد اهل سنت و تشیع در مورد ظهور منجی چگونه است،وارد مبحث پادشاهان پس از اسلام که در ایران سلطنت کردهاند،میشود و به مبحث-ملوک ایران-با عنوان«از ابتدای خلافت خلفای بنی امیه الی انتهای سلطنت چنگیزیان و ابتدای دولت امیر تیمور گورکان»(ص 43)میپردازد.
پس از وقایع مربوط به بعد از مرگ کریم خان در سال 1193،به چگونگی روی کارآمدن قاجاریه و درگیری خان قاجار با جعفر خان و لطفعلی خان زند میپردازد و عاقبت لطفعلی خان زند را که با شکست وی از آقا محمد خان به مرگ وی انجامید،پایان بخش مبحث زندیه قرارداده و با آوردن عنوان قاجاریه،تاریخ این سلسله را پی میگیرد.
مؤلف صفحهی بعد از ذکر آقا محمد خوان را خوالی گذاشته و سپس به ذکر احوال فتحعلی شاه همچون آثا محمد خان میپردازد و او را پسر حسین قلیخان معرفی و از او نیز تمجیم فراوان مینماید و تمجید وی از این پادشاه به حدی است که میآورد«از همان ابتدای سلطنت اولین پادشاه یعنی کیومرث،پادشاهی به حسن سیرت او از کمر عدم به وجود نیامد»(ص 147)."