چکیده:
تعداد بسیار زیاد و انتشار بیواسطه نسخههای خطی پزشکی مسلمانان در اوایل قرن 16 میلادی در اسپانیا و پرتغال موجب ایجاد خزانهای از مکتوبات مکتب کلاسیک پزشکی عربی شد.این مکتوبات به سبب آنکه در دانشکدههای پزشکی تدریس میگشت،براساس آنها عمل میشد و همچنان هستهء آسیبشناسی را تشکیل میدادند.نویسنده در این مقاله به سه موضوع اصلی پیرامون آن میپردازد.الف)متون پزشکی عربی و انسانگرایی پزشکی؛ب)نسخههای خطی پزشکی عربی به صورت منبعی برای دانش پزشکی؛ج) عواملی که انتشار این نسخههای خطی را متوقف کرد یا کاهش داد.
خلاصه ماشینی:
"نباید فراموش کرد که در 4251 م انسان گرایان پزشکی بخشی از پیکره (به تصویر صفحه مراجعه شود) صفحهای از نسخهء خطی کتاب Liber Pantegni از کنستانتین افریقایی ایتالیا،سدهء 31 میلادی؛پاریس-کتابخانهء ملی فرانسه جالینوسی41را به زبان لاتین ترجمه کرده بودند و این پیکره از بیان منظم یافتهای از طب جالینوسی بسیار دور بود.
52اما به راستی چرا اثر او ناتمام رها شد؟ صرفنظر از دلایل محتمل مربوط به نظام اجتماعی که بعدا بدان پرداخت خواهد شد،نوعی عوامل معرفت شناختی نیز وجود (به تصویر صفحه مراجعه شود) صفحهای از کتاب قانون ابن سینا که توسط آلپاکو به زبان لاتین ترجمه و در سال 6551 م در بال چاپ شده است.
به این ترتیب منابع پزشکی عربی که عملا هیچ دسترسی به چاپخانه (به تصویر صفحه مراجعه شود) صفحهای از نسخهء خطی کتاب الحاوی فی الطب اثر محمد بن زکریای رازی(152-313 ق) ترجمه به زبان لاتین از فرج بن سالم،ناپل 28-9721 م پاریس-کتابخانهء ملی فرانسه،لاتین 2196 نداشتند،به سرنوشت نسخههای خطی غیر دانشگاهی دچار شدند: این آثار یا به صورت نیمه مخفی منتشر شدند،یا به صورت سندی برای گذشتهای تاریخی در کتابخانههای بزرگی که انسانگرایان بنا نهاده بودند به فراموشی سپرده شدند.
55علاوهبر دلایل اجتماعی برای این جدال با اقلیت مسلمان که پیوسته مورد آزار و اذیت بودند(همانطور که گفتیم در سال 9061 م از اسپانیا تبعید شدند)،دلایل علمی هم وجود داشت:شفا دهندگان سنتی موریسکویی-گذشته از استثنائیات بسیار معدود مانند آلونسوی کاستیلویی که یاد او گذشت-تماس با منابع پزشکی عربی خودشان را از دست داده بودند و از اینرو شیوهء آنها به نوعی شیوهء کاملا تجربی تبدیل شده بود."