چکیده:
ترقیمه یا انجامه از مهمترین اجزای نسخهء خطی است که میتوان به وسیلهء آن مسیر حرکت و زمان حرکت نسخه و یا به اصطلاح سیر و سفر آن را نشان داد.در انجامهها تاریخ کتابت و نام کاتب دو عنصر مهم و اساسی برای کشف تاریخ نسخه میباشد.همچنین علاوه بر مشخصات فیزیکی نسخه مانند مرکب،کاغذ و خط که در شناخت نسخه بسیار مهم است.محل کتابت.نام دستوردهنده و نشانی نسخهء منقول عنه نیز اهمیت دارد. این مقاله به بررسی و بخشبندی یک انجامهء واجد اهمیت.که شامل تمامی مشخصات و عناصر سابق الذکر است میپردازد.کاتب با ذوق.محمد... خان سلمهالرحمان(که در نسخه نامش محو شده)-پیداست خود نسخهشناس و نسخهپرداز خبرهای بوده-چنان مطالب پایانی-نسخه را فصیح و بلیغ و جامع تحریر کرده است که میتوان آن را«ترقیمهء نمونه»دانست.این ترقیمه به نسخهء خطی سراج اللغة(فرهنگ فارسیبهفارسی)تألیف سراج الدین علی خان آرزو و اکبر آبادی(به سال 1147 هـ.)مربوط است و به سال 1256 هـ.در مقام دار الخلافه شاهجهان آباد کتابت شده است.
خلاصه ماشینی:
"این ترقیمه به نسخهء خطی سراج اللغة(فرهنگ فارسیبهفارسی)تألیف سراج الدین علی خان آرزو و اکبر آبادی(به سال 7411 هـ.
این ترقیمه متعلق به نسخهء خطی سراج اللغة(فرهنگ فارسیبهفارسی)تألیف سراج الدین علی خان آرزو اکبر آبادی(به سال 7411 هـ.
چنانکه در بند 4 گفتهایم،کاتب از نسخهء منقول عنه نیز خبر داده است و چون نسخهء مذکور به تصحیح مؤلف -سراج الدین علی خان آرزو-رسیده بود و بر پشت آن خان آروز و ملاحظات خود را مرقوم نموده بود،از اهمیت و ارزش ویژهای برخوردار شد و کاتب نسخهء ما-دولت رام-به ارزش آن پی برده و آن یادداشت را جداگانه با اظهار نظر خود-که در خاتمهء یادداشت آمده است-نقل کرد.
و کاتب دولت رام دربارهء این یادداشت چنین توضیح داده است: «این عبارت بر پشت منقول عنه از دستخط خاص سراج الدین علی آرزو مرقوم بود،تیمنا و اعتبارا نقل برداشت»."