چکیده:
در سال 1385 دو نسخهء خطی مصور شاهنامه به کوشش و با ارزیابی نگارندهء این گفتار برای کتابخانهء مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران خریداری شد و به گنجینهء نسخههای خطی این کتابخانه پیوست. یکی نسخهای شاهانه(ش 11555)در 549 برگ و قطع رحلی مورخ 902 ق است که فقط یک مجلس تصویر در آن دیده میشود،اما بیتردید نسخه تصویرهای دیگری داشته که میباید در اواخر عصر قاجار،که فروش تصاویر شاهنامه مرسوم شده بود،از میان رفته باشد. براساس رکابهها،به جز افتادگیهای آغاز نسخه،39 ورق عادی یا مصور از این نسخه خارج شده است.با به دست بودن تنها مجلس تصویر موجود در این نسخه بهطور نمونه و نوع صفحهبندی و جدولکشی و آرایشهای کلی نسخه ممکن است صفحات دیگر مجلسدار این نسخه را بتوان در مجموعهها و کتابهای تصویری چاپ شده شناخت. نسخهء دیگر(ش 11556)در 554 برگ و قطع رحلی و بدون تاریخ است. کتابت و آرایشها باید از نیمهء دوم قرن دهم ق باشد.وجود نوارهای ابریشمین سبز در لابهلای اواق نسخه نشان میهد که این نسخه دارای مجلس تصویر بوده و این نوارها برای شناختن ورقهای تصویردار بودن تورق کردن بوده است.باتوجه به این نوارها و رکابهها این نسخه دست کم پنجاه مجلس تصویر داشته است.یکی از خصایص مهم این نسخه تذهیبکاری سراسرای صفحاتی است که مقابل صفحات تصویردار قرار میگرفتهاند.
خلاصه ماشینی:
"یکی نسخهای شاهانه(ش 55511)در 945 برگ و قطع رحلی مورخ 209 ق است که فقط یک مجلس تصویر در آن دیده میشود،اما بیتردید نسخه تصویرهای دیگری داشته که میباید در اواخر عصر قاجار،که فروش تصاویر شاهنامه مرسوم شده بود،از میان رفته باشد.
با به دست بودن یک مجلس تصویر*(رسیدن خضر به آب حیوان)بهطور نمونه و نوع صفحهبندی و جدولکشی و آرایشهای کلی نسخه،ممکن است صفحات دیگر مجلسدار این نسخه را بتوان در مجموعهها و کتابهای تصویری چاپ شده شناخت.
عبارت انجامه چنین است:* تمت الکتاب شاه نامه بعون الله تعالی و حسن توفیقه فی تاریخ شهر شهر(مکرر)شعبان المعظم سنه اثنین و تسع مایه الهجریه م (به تصویر صفحه مراجعه شود) *ت 2:برگی از شاهنامه،209 ق؛(کتابخانهء مرکزی دانشگاه تهران،ش 55511)،گ 743 ب(تنها برگ مصور).
13-14 Two Recently Found Illustrated Manuscripts of the Sha?hna?meh (Central Library of the University of Tehran,no."