چکیده:
برنامه ریزی درسی واقعگرایانه مستلزم مشارکت کلیه نیروهای اثرگذار و
درگیر در مراحل گوناگون تصمیمگیری است که در میان آنها، معلمان از اهمیت و
جایگاهی ویژه برخوردارند. معلمان به سبب آشنایی با مسائل و نیازهای
دانشآموزان و مدرسه و تجربیات ارزشمندی که در سایه تعامل با یادگیرندگان
به دست میآورند، مهمترین عنصر در موفقیت برنامههای درسی هستند و درصورتی
که در زمینة جایگاه، نقش و زمینهسازی مشارکت آنها در تصمیمگیریهای مرتبط
با برنامه درسی تأملی عمیق و جامعالاطراف صورت پذیرد، اثربخشی برنامههای
درسی بهبود چشمگیرخواهد یافت.
مقاله حاضر که برگرفته از یک طرح پژوهشی است، ابتدا با بهرهگیری از
ادبیات برنامه درسی، حدود مشارکت معلمان را ترسیم کرده است، سپس با
استفاده از روش تحقیق توصیفی، امکان مشارکت معلمان در برنامهریزی درسی در
ایران و نتایج و تبعات آن را مورد بررسی قرار داده است. ابزار جمعآوری
اطلاعات، پرسشنامهای محققساخته است که بر مبنای مقیاس لیکرت تنظیم شده
است. شرکت کنندگان در پژوهش دبیران دبیرستانهای مدارس تهران و کارشناسان
برنامهریزی درسی وزارت آموزش و پرورش بودهاند که بر اساس نمونهگیری
تصادفی انتخاب شدهاند. نتیجه مطالعه حاضر، بیانگر قلمروهای مشارکت
معلمان در برنامهریزی درسی در ایران، عواملی که این مشارکت را تسهیل
میکند و نتایج مثبت و منفی حاصل از آن است.
خلاصه ماشینی:
"مؤلفههای مؤثر بر مشارکت معلمان و نتایج حاصل از پژوهش به تفصیل در جدول ٥ آمده است: جدول5: نتایج آزمون t در زمینه عوامل مؤثر بر افزایش مشارکت معلمان در برنامهریزی درسی عوامل موثر درمکانیزمهای مشارکت میانگین انحراف معیار درجه آزادی میزان t سطح معنیدار تدارک آموزش ضمن خدمت برای معلمان در جهت ارتقای توانمندی علمی و تخصصی 3/29 87/0 359 21/17 01/0 تفویض اختیارات بیشتر به مدارس و معلمان در امر برنامهریزی درسی 46/3 75/0 360 25/24 01/0 فرهنگسازی و ایجاد نگرش مثبت در معلمان و مدیران برای مشارکت بیشتر در امر برنامهریزی درسی 47/3 69/0 362 58/26 01/0 تحول در نظام تربیت معلم، به ویژه گنجاندن درس برنامهریزی درسی در تربیت معلم 26/3 78/0 353 40/18 01/0 فراهمسازی امکانات و منابع مالی برای مدارس و افزایش رفاه مادی معلمان 51/3 72/0 359 66/36 01/0 وجود شبکه مشاوران برنامه درسی در سطح مناطق و مدارس 19/3 79/0 358 51/16 01/0 فعالسازی کمیتههای برنامهریزی درسی در قالب شوراهای دبیران 34/3 73/0 356 70/21 01/0 کل 36/3 51/0 346 34/31 01/0 همانطور که ملاحظه میشود، هفت عامل مؤثر به عنوان عواملی که میتوانند افزایش مشارکت معلمان را به دنبال داشته باشند، مورد تأیید قرار گرفتهاند."