چکیده:
هدف پژوهش حاضر، این است که از طریق تطبیق و مقایسة دیدگاهها، رویکردها و روشهای
برنامة درسی زبانآموزی، مبانی فلسفی و روان شناختی و زبانشناختی این برنامه را
توصیف کند تا بتواند انعکاس بنیانها و اصول نظری حوزههای فوق را در برنامة درسی
زبانآموزی ایران، عربستان سعودی، ژاپن، آلمان (استان برلین)، انگلستان، و ایالات
متحد امریکا (ایالت کالیفرنیا) تبیین و تشریح کند. تعیین رویکردها و روشهای یک
برنامه درسی از جمله مراحل حساس و ضروری برنامهریزی درسی است که چارچوب نظری و
مفهومی برنامة درسی را پیریزی میکند. روشن شدن دیدگاه، رویکرد و روش سبب انتظام
در مؤلفههای برنامه درسی و جهتگیری مشخص در مراحل برنامهریزی درسی میشود. به
طور کلی، در حوزة برنامة درسی، پنج دیدگاه سنتگرایی، تجربهگرایی، صلاحیتمداری،
تحقق انسانی، اجتماعی و شناختی وجود دارد. علاوه بر این در این حوزه سه رویکرد کلی
نیز دیده میشود : رویکرد سنتگرایی، رویکرد واقعگرایی و رویکرد انتقادگرایی. در
حوزة روان شناختی دو دیدگاه کلی تجربهگرایی و خردگرایی و سه رویکرد رفتارگرایی،
شناختگرایی و انسانگرایی و الگوهای تدریس اجتماعی، خبرپردازی، رفتاری و انفرادی
وجود دارد. در حوزة زبانشناختی نیز دو دیدگاه کلی ساختاری و گشتاری و رویکردهایی
نظیر کلی، تحلیلی، ترکیبی، زبانشناختی، تجربه زبانی، موقعیتی، طبیعی، ارتباطی و .
. . و روشهایی مثل جملهمحوری، کلمهمحوری، مستقیم، دستوری، ترجمه، صامت و ارتباطی
و . . . دیده میشود. برنامة درسی زبانآموزی از پنج عنصر تفکر، گوش کردن، گفتن،
خواندن و نوشتن تشکیل شده است.بررسی دیدگاهها، رویکردها و روشها در
برنامة درسی زبان ملی نشان میدهد که در چهار حوزة فلسفی، روانشناسی، زبانشناسی و
برنامة درسی هر سه سطح دیدگاه، رویکرد و روش به هم نزدیک هستند و تنها نوع بیان و
اصطلاحات تفاوت دارد. نوع نگاه و رویکرد برنامة درسی عناصر و مؤلفهها درهر کشور،
نسبت به کشوری دیگر، تفاوت دارد، اما در همة آنها به رویکرد، چهار مهارت زبانی،
اهداف و محتوا، قواعد دستوری توجه شده است. علاوه بر این به دلیل یکسان بودن ماهیت
برنامة درسی زبانآموزی، کشورهای مورد مطالعه در بسیاری از موارد مشابه هم هستند.
در نهایت اینکه بر اساس مطالعات تطبیقی و تجزیه و تحلیل اطلاعات و دادههای به دست
آمده و به تناسب شرایط برنامهریزی درسی در ایران، الگویی برای برنامهریزی درسی
آموزش زبان فارسی در دوره ابتدایی ارائه شده است. به نظر میرسد هنوز زمینه برای
چنین پژوهشهای تطبیقی کافی و کامل نیست و ضرورت دارد جهت نیل به توصیهها و
پیشنهادات عملی، امکان مشاهده و مطالعات عینی از شیوة زبانآموزی کشورها فراهم
گردد.
خلاصه ماشینی:
"جدول شمارة 5: تطبیق و مقایسة عناصر و مؤلفههای برنامة درسی زبانآموزی کشورهای مورد مطالعه پـایه ها عنـاصـر و مؤلفهها کشـور 1 تا 5 اصول ـ اهداف (گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن) ـ رویکردها و شیوهها ـ ساختار محتوا و مفاهیم ـ ارزشیابی ـ مواد آموزشی و کمک آموزشی ایران کودکستان تا 4 خواندن ( تجزیه و تحلیل کلمه – درک مطلب ـ تجزیه و تحلیل ادبی) نوشتن (استراتژی نوشتن ـ کاربردهای نوشتن ـ قواعد دستوری ) گوش دادن و صحبت کردن (استراتژی ـ کاربرد ) ایالات متحد امریکا 1 تا 6 هدف ـ محتوا ـ روش – کاربرد زبان شفاهی (گفت و گو ـ گفتار ـ بازی نمایشی)نخستین تجربة خواندن و نوشتن – خواندن – انشا – املا – مطالعة زبانی آلمان 1 تا 6 گوش دادن و صحبت کردن حوزة مهارتها خواندن مهارتهای اساسینوشتن انگلیسی معیار انگلستان 1 تا 6 اهداف کلی، هدف و محتوا ( هدف، محتوا :گوش دادن ، سخن گفتن، خواندن، نوشتن) و دانش زبانی، نکات آموزش و اجرایی محتوا در پایهها ژاپن 1 تا 6 هجی و تلفظ کردن، خواندن و قرائت کردن، رونویسی و املا، خط، سروده ها و حفظ کردنیها، تعبیر و بیان قواعد دستوری عربستان سعودی ب) تفاوتها: 1."