چکیده:
طرح مساله: مقاله حاضر به بررسی وضعیت هویت ملی و عوامل موثر بر آن در میان دانش آموزان دوره متوسطه پرداخته است. دوران نوجوانی دورانی است که عناصر شخصیتی افراد در آن شکل می گیرد. هویت ملی یکی از عناصر مهم شخصیتی هر فرد محسوب می شود که پایه تعهد تعمیم یافته آن ها را نسبت به جامعه خود شکل می دهد.
روش: تحقیق حاضر با استفاده از روش پیمایشی در میان 400 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر شیراز، با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، انجام شده است.
یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان هویت ملی در میان 78 درصد دانش آموزان متوسط و بالا است، همچنین 22 درصد از آن ها دارای هویت ملی ضعیف بوده و در بحران هویت به سر می برند.
نتایج: بررسی عوامل موثر بر هویت ملی نشان می دهد که مهم ترین متغیرهای موثر بر آن به ترتیب عبارت اند از احساس تعلق به جامعه، نوع رویکرد به غرب، مشروعیت نظام سیاسی و فردگرایی. بررسی مدل اندازه گیری هویت ملی نشان داد که مهم ترین ابعاد سازنده هویت ملی دانش آموزان به ترتیب بعد جغرافیایی، بعد فرهنگی و بعد تاریخی می باشد.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین،این تحقیق به دنبالپاسخگویی به این سوال اساسی است که: میزان تعلق خاطر به هویت ملی در میان جوانان دانشآموزان مقطع متوسطه چهاندازه است و چه عواملی بر آن تاثیر میگذارد؟ 1)چارچوب نظری هویت تعریفی است که فرد از خود و وجود خود میکند و به پرسشهایی چون"چیستم"و"چه میخواهم"پاسخ میدهد و از طریق هویت به ابعاد شخصیت خود،نوعی هماهنگیو انسجام نسبی میبخشد و از نظر روانی و رفتاری در زمان و مکان موضعیابی میکند(حاجیانی،1379:196).
لویی آلتوسر با ادعای ارایۀ تحلیل نو از آثار ماکس،ضمن تایید سیر تحول نظامسرمایهداری و حرکت جوامع به سوی نظامهای غیرطبقاتی و تحقق هویت عام مبتنی بربرابری اجتماعی در تغییر و تحول اجتماعات،علاوه بر نقش عامل اقتصادی موردنظرمارکس(که به نظر او نیز در نهایت،این عامل تعیینکننده خواهد بود)،عوامل سیاسی وایدئولوژیک را موثر میداند و در مورد نظام سرمایهداری،ایدئولوژی را به عنوان عاملیمسلط به شمار میآورد(عبد اللهی،1374:135).
2-3)وضعیت هویت ملی بررسی یافتههای تحقیق نشان میدهد که در اکثریت ابعاد هویت ملی،دانشآموزان دارایهویت بالا میباشند و این امر در میان دختران و پسران دارای تفاوت چندانی نیست.
در یک نگاه کلی میتوان نتیجهگیری کرد که بحران هویت ملی آنچنانکه در بعضیتحقیقات و سخنان عنوان شده است،در میان دانشآموزان مورد بررسی مشاهده نشده و درکل نمیتوان عنوان کرد که دانشآموزان در بحران هویت ملی به سر میبرند،هرچند که 22 درصد هم رقمی قابل اعتناست و باید با برنامهریزی اصولی نسبت به خارج کردن اینافراد از بحران حرکت کرد؛به ویژه در بعد سیاسی که به علل مختلف میزان بحران بالاتر ازسایر ابعاد میباشد."