چکیده:
امروزه مدل های جایزه کیفیت مانند جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج (MBNQA) و بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) به عنوان راهنمای اجرای مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) مورد استفاده تعداد زیادی از سازمان ها است. با این وجود، تعداد تحقیقات تجربی که تایید کنند که این مدل ها به صورتی واضح مفروضات اصلی TQM را منعکس می کنند یا نه، اندک است. هدف این مقاله تحلیل میزان درک و فهم مدل تعالی EFQM از مفروضات اصلی موجود در مفهوم مدیریت کیفیت فراگیر است؛ یعنی تفاوت مسائل اجتماعی و فنی مربوط به مدیریت کیفیت فراگیر، برداشت کلی از مدیریت کیفیت فراگیر در سازمان، رابطه علی روش های TQM و عملکرد سازمانی. بر اساس پاسخ های جمع آوری شده از مدیران 446 شرکت ایرانی از طریق پرسشنامه ای سازمان یافته مشخص شد: (1) این مدل دارای ابعاد اجتماعی و فنی است؛ (2) هر دو بعد با هم ارتباط درونی دارند و (3) این دو بعد به اتفاق نتایج را افزایش می دهند. این یافته ها مدل تعالی EFQM را به عنوان چارچوب کارآمدی برای TQM پشتیبانی می کند و همچنین نتایج حاصل از تحقیقات قبلی در رابطه با MBNQA را تقویت کرده و نشان می دهد که مدل های جایزه ی کیفیت واقعا چارچوبی مناسب برای مدیریت کیفیت فراگیر به حساب می آیند.
خلاصه ماشینی:
هدف این مقاله تحلیل میزان درک و فهم مدل تعالی EFQM از مفروضات اصلی موجود در مفهوم مدیریت کیفیت فراگیر است؛ یعنی تفاوت مسائل اجتماعی و فنی مربوط به مدیریت کیفیت فراگیر، برداشت کلی از مدیریت کیفیت فراگیر در سازمان، رابطة علی روشهای TQM و عملکرد سازمانی.
این یافتهها مدل تعالی EFQM را بهعنوان چارچوب کارآمدی برای TQM پشتیبانی میکند و همچنین نتایج حاصل از تحقیقات قبلی در رابطه با MBNQA را تقویت کرده و نشان میدهد که مدلهای جایزهی کیفیت واقعا چارچوبی مناسب برای مدیریت کیفیت فراگیر به حساب میآیند.
تحقیقاتی که مدلهای جایزه کیفیت را مورد تحلیل قرار دادهاند، معمولا بر روی بررسی ساختار درونی این مدلها متمرکز شده، از رویکرد علی استفاده میکنند و فقط روابط مجزای معیارهای خاص را بررسی میکنند؛ در حالی که روابط درونی ابعاد این معیارها (یعنی تصویر کلی) را نادیده میگیرند و زمانی که تمامی عناصر مدل با هم ارتباط دارند از رویکرد عاملی بهره میگیرند که نشاندهنده وجود رویکردی معمول برای اجرای برنامههای TQM است.
برای بررسی این مسئله مهم ما باید بدانیم که آیا ساختار درونی مدل تعالی EFQM حاوی مفروضات اصلی TQM است یا خیر، که این مفروضات عبارتاند از: تفاوت میان مسائل اجتماعی و فنی TQM، برداشت/تعبیر کلی از TQM در سازمان و رابطه علی بین رویههای TQM و عملکرد سازمانی.
روابط درونی در حوزه توانمندساز تعالی توانمندساز در این تحقیق به عنوان رویکردی کلی تعبیر میشود که سازمانها باید در اجرای EFQM از آن استفاده کنند و این مسئله در میزان پیشرفت سازمان در ابعاد اجتماعی و فنی به همراه معیارهای خط مشی و راهبرد منعکس میشود.