چکیده:
سرمایه اجتماعی از مباحث مهم اجتماعی است که ابزاری برای رسیدن به انواع دیگر سرمایهها از جمله سرمایههای اقتصادی،انسانی و فرهنگی است.یکی از حوزههای مهم تأثیرپذیر از سرمایه اجتماعی،نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش است.از اینرو پژوهش حاضر با درک اهمیت مسئله سرمایه اجتماعی و قبول این پیشفرض که عملکرد تحصیلی دانشآموزان در مقاطع مختلف تحصیلی تحت تأثیر سرمایه اجتماعی خود و خانوادههایشان است،به تبیین ادبیات نظری و تجربی پیرامون سرمایه اجتماعی نظام خانواده و تأثیر آن بر تحصیل فرزندان میپردازد و در این تبیین پژوهشهای انجام شده در داخل و خارج از کشور را از طریق فراتحلیل مورد بررسی قرار میدهد.چارچوب نظری این پژوهش بر پایه نظریههای کلمن در زمینه سرمایه اجتماعی خانواده و ترکیبی از چند نظریه دیگر در این حوزه قرار دارد و در آن تأثیر متغیرهای مستقل،شامل ارتباطهای درون خانوادگی و ارتباطهای بیرون خانوادگی بر متغیر وابسته موفقیت تحصیلی سنجیده میشود.روش پژوهش در این مطالعه اسنادی و از نوع فراتحلیل است.فراتحلیل یافتههای پژهشهای انجام گرفته،بیانگر این است که از بین ابعاد متغیر مستقل سرمایه اجتماعی،میان ارتباط با اقوام، خویشاوندان و همسایگان و ارتباط با اولیا و مربیان مدرسه و متغیر وابسته موفقیت تحصیلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد و نیز از بین متغیرهای مستقل تنها یک مؤلفه از متغیر مستقل ارتباطهای بیرون خانوادگی(میزان حضور در مراسم گروهی و مذهبی)بر متغیر وابسته موفقیت تحصیلی، تأثیر معناداری دارد.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین با توجه به اهمیت و نقشی که خانوادهها و سرمایههای موجود در خانوادهها در موفقیت تحصیلی فرزندان دارد و از طرف دیگر اهمیت موفقیت تحصیلی فرزندان،در پژوهش حاضر سعی بر این است که عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی از جهت سرمایه اجتماعی خانوادهها بررسی شود.
پیشفرض او این بود که سرمایه اجتماعی متفاوت خانوادهها،سطوح مختلف سرمایه اجتماعی قابل دسترسی را برای کودکان ایجاد میکند،او سرمایه اجتماعی را با چند عامل زیر در ارتباط میدانست: -حضور والدین در خانه(یک یا هر دو نفر) -تعداد فرزندان -ترکیب متفاوت والدین -انتظار مادران از آموزش بچه -تحرک خانواده -حضور در کلیسا کلمن بیان میکند:سرمایه اجتماعی خانواده همانند سرمایههای دیگر،در خوشبختی کودک بویژه دستاوردهای آموزشی او اثرات مهم و یکسانی دارد.
آیا از این طریق به آسانی مفهوم سرمایه اجتماعی و اهمیت آن در پژوهشهای اجتماعی برجسته خواهد شد؟ میر با استفاده از مدلهای آورده شده در نمودار 1 و 2،روابط بین والدین-فرزندان و دانشآموز-آموزگار را نشان میدهد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) پاول1و پارسل2شاخصهای زیر را برای سرمایه اجتماعی خانواده در نظر گرفتهاند: -توجه والدین به فعالیتهای فرزندان؛ -شناخت والدین از دوستان و همکلاسیهای فرزندانشان؛ -توجه والدین به فعالیتهای مدرسه یا برنامهریزی در مورد آنها(پاول و پارسل،3991).
smith (به تصویر صفحه مراجعه شود) ب)پژوهشهای انجام گرفته در داخل کشور یافتههای پایاننامه کارشناسی ارشد زهره سمیعی در رشته پژوهش در علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا با عنوان"بررسی تأثیر سرمایههای فرهنگی،اجتماعی، اقتصای خانواده بر روی موفقیت تحصیلی و شغلی فرزندان در تهران"نشان میدهد که قابلیت ارتباطپذیری پاسخگویان در سطح پایینی قرار دارد،سرمایه اجتماعی مردان از زنان بیشتر است و شاغلین از بیکاران سرمایه اجتماعی بیشتری دارند."