چکیده:
برنامههای توسعه، اسنادی راهبردی برای پیشرفت و توسعه هر کشور محسوب میشوند. با توجه به نقش، هدف و جایگاه برنامههای توسعه، ارزیابی عملکرد بخشهای مختلف از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است. هدف مقاله حاضر، اندازهگیری کارایی شرکتهای توزیع برق ایران است. سی و هشت شرکت توزیع برق ایران، جامعه مورد مطالعه را تشکیل میدهند که به صورت تمامشماری مورد مطالعه قرار گرفتهاند. برای اندازهگیری کارایی و ارزیابی عملکرد شرکتهای توزیع برق، از مدلهای تحلیل پوششی دادههای کلاسیک و تصادفی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که از کل منابع تخصیص داده شده به شرکتهای مذکور، بهطور متوسط با در نظر گرفتن دادههای قطعی (تصادفی) حداکثر 77 (74) درصد از منابع برای ماموریتهای واحدهای توزیع برق ایران کفایت میکند تا آنها از نظر فنی کارا شوند. به عبارت دیگر، از حدود 23 (26) درصد از کل منابع شرکتهای مذکور، در طول دوره ارزیابی استفاده مطلوب نشده است و این منابع هدر رفته است. از آنجایی که میتوان نتیجه گرفت سایر بخشها نیز تقریبا وضعیت مشابهی دارند، پیشنهاد میشود "اندازهگیری کارایی و بهرهوری بخشهای عمومی در هر سال برنامه پنجم توسعه الزامی شود". بی شک، پیامد حاصل از اجرای این سیاست، علاوه بر ایجاد انگیزه برای تحرک بیشتر بخشهای مختلف جامعه، به منظور بهبود کارایی و بهرهوری، موجب استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از اتلاف بیتالمال نیز میشود.
خلاصه ماشینی:
این راهبرد که بر اساس موضوع مورد توجه، متغیر است، میتواند بسیار مشخص یا بسیار کلی باشد؛ 3- برنامه توسعه برای اجرای بهینهای که تصمیمگیریهای روزمره را هدایت کند، درصدد تدوین یک مجموعه اصولی پایدار و داخلی است؛ 4- برنامه توسعه درصدد درک کل اقتصاد و تأثیرگذاری بر آن است؛ 5- برنامه توسعهای برای پیشبینی عملکرد مورد انتظار، از مدل اقتصاد کلان استفاده میکند؛ 6- با اینکه برنامه توسعه، یک سند میانمدت (معمولا پنجساله) است، ولی همواره با برنامههای سالانه تکمیلی همراه است و دیدگاهی بلندمدت از توسعه ملی نیز ارائه میکند (حسینی، 1371: 188 به نقل از ترز و هیوم).
در مقاله حاضر، با توجه به اینکه تحلیل پوششی دادهها با دادههای تصادفی، برای Goto and Tsutsui Resende Jamasb and Pollit Estache Giannakis Coelli اندازهگیری کارایی شرکتهای توزیع برق به ندرت مورد استفاده قرار گرفته است، مدل با ماهیت ورودی در تحلیل پوشش دادههای تصادفی برای ارزیابی واحدهای توزیع برق در ایران به کار گرفته شده است.
جدول (2): نتایج محاسباتی مدلهای کلاسیک DMU No. Efficiency score Super efficiency score Rank به تصویر صفحه مراجعه شود به تصویر صفحه مراجعه شود همچنین دادههای مشاهده شده 38 شرکت توزیع برق ایران، برای محاسبه کارایی و ابرکارایی تصادفی هر شرکت در سال 2004 استفاده شده است.
در همین راستا، در این مقاله، عملکرد شرکتهای توزیع برق ایران با استفاده از تکنیک تحلیل پوشش دادهها (DEA) مورد ارزیابی قرار گرفته است.
نتایج مطالعه حاضر نشان میدهد که بهطور متوسط، با در نظر گرفتن دادههای قطعی (تصادفی) حداکثر 77 (74) درصد از منابع برای واحدهای توزیع برق ایران لازم است تا آنها از نظر فنی کارا شوند.