چکیده:
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه ویژگیهای شخصیتی کمالگرایی شامل کمال گرایی خودمحور، دیگرمحور و جامعهمحور و سبکهای مهارگری شامل سبکهای دیگرفرمان، خودفرمان، فاقد تکلف در رفتار و پیشبینی پذیری رفتار در دانشآموزان مدارس تیزهوش و عادی بود. روش: جامعه آماری پژوهش دانشآموزان پایه دوم و سوم مقطع دبیرستان در رشتههای ریاضی، تجربی و انسانی شاغل به تحصیل در سال 87ـ1386 بودند. نمونه مورد مطالعه شامل 193 دانشآموزان تیزهوش(110 دختر، 83 پسر) و253 دانشآموز عادی (112 دختر، 141 پسر) بود. برای جمع آوری اطلاعات، از مقیاس کمالگرایی چندبعدی تهران (TMPS; بشارت، 1386) و مقیاس رفتار شخصی (PBI; کولینز، مارتین، اشمور و راس، 1973) استفاده شد. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که بین کمالگرایی خودمحور و دیگرمحور دانشآموزان تیزهوش و عادی تفاوت وجود ندارد، اما بین کمالگرایی جامعهمحور آنها تفاوت معنادار وجود دارد. در زمینه سبکهای مهارگری، نتایج نشان دادکه بین مهارگری خودفرمان و فاقد تکلف در رفتار دانشآموزان تیزهوش و عادی تفاوت وجود ندارد، اما بین مهارگری دیگر فرمان و پیشبینی پذیری رفتار آنها تفاوت معنادار وجود دارد. نتیجهگیری: دانشآموزان تیزهوش و عادی در زمینه کمالگرایی جامعهمحور و سبکهای مهارگری دیگرفرمان و پیشبینی پذیری رفتار با هم متفاوت هستند.
Objective: The aims of this study was to investigate and compare personality characteristics including self-oriented، other-oriented، and socially-prescribed perfectionism and controlling styles including other-directed، inner-directed، lack of constraints on behavior and predictability of behavior in two groups of students from gifted and normal schools.
Method: The study group consisted of the students of first، second and third grades of high school in 3 main study majors including Mathematics، Natural Sciences، and Human Sciences، who were studying in academic year of 2007-2008 in Tehran. The study sample consisted of 193 students in gifted schools (110 female، 83 male) and 253 normal students (112 female، 141 male). All participants were asked to complete the Tehran Multidimensional Perfectionism Scale (TMPS; Besharat، 2007) and the Personal Behavior Inventory (PBI; Collins، Martin، Ashmore، & Ross، 1973).
Results: The results revealed no significant difference between normal and gifted students in self-oriented and other-directed perfectionism while a significant difference was found between the two groups in terms of socially-prescribed perfectionism. With regard to the controlling styles، the two groups were significantly different in terms of other-directed locus of control as well as predictability of behavior. No significant difference was found between the two groups in terms of inner-directed locus of control and lack of constraints on behavior.
Conclusions: It was concluded that gifted and on-gifted students were different in terms of sociallyprescribed perfectionism and controlling styles of other-directed locus of control and predictability of behavior
خلاصه ماشینی:
یافتهها:نتایج پژوهش نشان داد که بین کمالگرایی خود محور و دیگر محور دانشآموزان تیزهوش و عادی تفاوت وجود ندارد،اما بین کمالگرایی جامعه محور آنها تفاوت معنادار وجود دارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به جدول 7،تفاوت دانشآموزان تیزهوش و عادی در مهارگری دیگر فرمان(0/10>0/000- p )و پیشبینیپذیری رفتار(0/10>0/000- p )معنادار است اما در مهارگری خود فرمان(0/50<0/360- p )و فاقد تکلف(0/50<0/360- p )معنادار نیست.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس یافتههای جدول 8،تفاوت مربوط به مهارگری دیگر فرمان بین دانشآموزان تیزهوش و عادی حتی پس از حذف واریانس مربوط به مهارگری پیشبینیپذیر معنادار است(0/10>0/1000- p ).
دانشآموزان تیزهوش همچنین ویژگیهای زیادی دارند که میتواند باعث شود کمالگرایی جامعه محور پایینتری نسبت به دانشآموزان عادی داشته باشند؛ اول اینکه تیزهوشان معمولا حیرتآور فرض میشوند (سوران و ریزو،9791،به نقل از آوانبر،9891)و همانطور که در تعریف تیزهوش پذیرفتیم کودکان و جوانان تیزهوش در مقایسه با افراد همسن خود که تجربیات و محیط زندگی یکسانی داشتهاند،از عملکرد بسیار بهتری برخوردارند و توانایی بالقوهای دارند.
ویژگیهای دیگر دانشآموزان تیزهوش که باعث میشود کمالگرایی جامعه محور پایینتری نسبت به همتایان غیر تیزهوش خود داشته باشند و احساس چنین ضرورتهایی در آنها وجود نداشته باشد، خودمختار و خودکفا بودن آنان است و اینکه قضاوتی مستقل دارند(پیرتو،5831)و خودانگیخته و خیلی اوقات خودفرمان هستند(سوران ریزو،9791،به نقل از آوانبر،9891).
همبستگی بین مهارگری خود فرمان و کمالگرایی دیگر محور ممکن است به این علت باشد که چون افراد با نمره بالا در سبک خود فرمان معتقدند که به هر آنچه میگویند،عمل میکنند پس احتمالا به نظر طبیعی میرسد که از دیگران نیز چنین توقعی داشته باشند.